Μπορεί η Μάτα Χάρι, η Ζοζεφίν Μπέικερ, η Αν Τσάπμαν να είναι διάσημες για την κατασκοπική τους δράση σε συνδυασμό με την γυναικεία τους γοητεία και τα θέλγητρα τους, καμιά όμως δεν είχε τόση διασημότητα και τόσο σύντομο βίο, όσο η μαντάμ Δέσποινα, απ την Κωνσταντινούπολη. Διαβόητη στις ΗΠΑ, με πλήθος δημοσιεύσεις στις εφημερίδες και στα περιοδικά, αυτή η «μοντέρνα Κλεοπάτρα», «η ανατολίτικη απόλαυση», γεννιέται από γονείς Έλληνες, Φαναριώτες, την Πρωτοχρονιά του 1894 ή του 1895 σε αρχοντικό σπίτι στην Κωνσταντινούπολη της Οθωμανικής, φυσικά, αυτοκρατορίας. Πανέμορφη, πολύγλωσση, με τουρκικά, ελληνικά, άψογα γαλλικά, αγγλικά και γερμανικά, με κοσμοπολίτικους τρόπους, μόλις στα 17 της, θα παντρευτεί τον Γάλλο στρατιωτικό και γόη της εποχής Πολ Στορτς. Νιόπαντρη, τόσο νέα, ελεύθερη με τον γάμο της απ τις οθωμανικές και ελληνικές παραδόσεις, συχνάζει στα σαλόνια των Οθωμανών αξιωματούχων και στις πρεσβείες των ξένων κρατών, εκεί στην Υψηλή Πύλη, ενώ είναι περιζήτητη στους χορούς και στις δεξιώσεις, ως έξοχη χορεύτρια και μια καλλονή που όλοι απολάμβαναν να αντικρίζουν.
Ταξιδεύοντας πλουσιοπάροχα, ζώντας πολυτελώς και με συναναστροφές τους ισχυρούς του κόσμου
Γνωρίζει σχεδόν όλους τους αξιωματούχους του σουλτάνου, αλλά και διπλωματικούς υπαλλήλους -κλειδιά όλων των των χωρών που είχαν εμπλακεί στον Πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο. Φαινομενικά ανάλαφρη και ευχάριστη η Δέσποινα ξέρει να κάνει τις κατάλληλες ερωτήσεις για πολιτικά, στρατιωτικά και διπλωματικά θέματα που εκπλήσσουν. Χωρίζει πολύ σύντομα με τον σύζυγο της, αλλά συνεχίζει την κοσμική της ζωή χωρίς διακοπή. Τώρα πια, αρχίζει να ταξιδεύει στις μεγάλες πρωτεύουσες της Ευρώπης και στα διάσημα, κοσμοπολίτικα θέρετρα! Είναι όμως πια, στο στόχαστρο των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών.
Αλλάζοντας ονόματα στις πρωτεύουσες της Ευρώπης
Οι Αμερικανοί πράκτορες ακολουθούν την Δέσποινα να αλλάζει όνομα και ταυτότητα σε κάθε προορισμό της. Στο Παρίσι ήταν η Μαντάμ Νεζί, στο Λονδίνο και στη Μαδρίτη η Μαντάμ Χέσκεθ, στη Ρώμη γίνονταν η Μαντάμ Νταβίντοβιτς. Σύντομα φτάνει στην Αμερική! Χρησιμοποιεί διαφορετικά ονόματα σε κάθε πολυτελές του ξενοδοχείο που μένει. Στη Βαλτιμόρη και στη Νέα Υόρκη είναι η Μαντάμ Δέσποινα, στην Ουάσιγκτον γίνεται η Βαρόνη ντε Μπεβίλ! Σ αυτό το τελευταίο και αριστοκρατικό όνομα, θα εκδοθεί και το ένταλμα σύλληψης της απ τις Αμερικανικές αρχές! Στη Μαδρίτη, η Δέσποινα ως Μαντάμ Χέσκεθ, με τις μακριές βλεφαρίδες και το σχεδόν μαύρο λαμπερό, μυστηριώδες βλέμμα συναντιέται με Γερμανούς κατασκόπους. Τώρα πια, δεν είναι μόνο στο στόχαστρο των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών αλλά και αρκετών ευρωπαϊκών, τόσο που οι πράκτορες συναντιούνται τα βράδια έξω από τα μέγαρα του απολαμβάνει τις επαφές και τα πάρτι της η Κωνσταντινοπολίτισσα καλλονή και αποφεύγουν ο ένας τον άλλον.
Καταφύγιο στην Κούβα και νέες φιλιές
Η πολύ νέα ακόμα γυναίκα, έχε ως μόνιμο συνοδό της, πια, τον νεαρό και ωραίο, Γάλλο Βαρόνο Χένρι ντε Μπεβίλ. Κάποιο ξημέρωμα αντιλαμβάνεται πως βρετανοί πράκτορες την παρακολουθούν και φεύγει βιαστικά μαζί με τον βαρόνο για την Αβάνα, στην Κούβα. Πιστεύοντας πως πλέον οι ευρωπαίοι πράκτορες έχουν χάσει τα ίχνη της, η Δέσποινα αφήνεται στην χαλαρή αισθησιακότητα της εξωτικής κουβανέζικης νύχτας, ώσπου αποφασίζει πως, αρκετά και καιρός για την μοντέρνα, ζωηρή, πολύβουή Νέα Υόρκη, το κέντρο του κόσμου. Μαζί της, εκτός απ τον εραστή της είναι και άλλοι δυο νέοι φίλοι. Πρόκειται για την Γερμανίδα, Ελίζαμπεθ-Σαρλότ Νιξ και τον Γάλλο Ρομπέρ ντε Κλαρμόν.
Νέα Υόρκη, Ουάσιγκτον, Βαλτιμόρη και πολυέξοδη μεγάλη ζωή
Όλο αυτό το διάστημα οι Αμερικανοί πράκτορες δεν έχουν χάσει απ τα μάτια τους την Δέσποινα, την οποία ακολουθούν απ την Κωνσταντινούπολη, σ όλες τις χώρες και σε όλες τις θάλασσες που κατέπλεε με τα πολυτελή υπερωκεάνια. Ήδη έχουν ονομάσει τους τέσσερις Ευρωπαίους, το «κουαρτέτο της Κούβας». Στις ΗΠΑ αναλαμβάνουν πια οι πράκτορες του Υπουργείου Δικαιοσύνης να καταγράφουν με λεπτομέρεια τις κινήσεις και τη ζωή της Δέσποινας και των φίλων της. Μια ζωή που κινούσε υποψίες και μόνο από το πόσο πολυέξοδη ήταν. Μόνο για τη σουίτα της στη Νέα Υόρκη, η Δέσποινα πλήρωνε το αμύθητο για την εποχή ποσό των 1.000 δολαρίων το μήνα! Στο δε τραπεζικό λογαριασμό της Ελίζαμπεθ – Σαρλότ Νιξ, παρατήρησαν μια κατάθεση του Κόμη Μπέρνστορφ, του Γερμανού πρέσβη στις ΗΠΑ, με το πόσο των 3.000 δολαρίων. Ο Μπέρνστορφ μάλιστα, πριν την ανάληψή της καίριας διπλωματικής του θέσης στην Αμερική, ήταν ο πρέσβης της Γερμανίας στην Κωνσταντινούπολη και γνώριζε την Δέσποινα. Ο κλοιός των Αμερικανών πρακτόρων άρχισε να σφίγγει.
Το «Τουρκικό λουκουμάκι» και οι Αμερικανοί πράκτορες
Όμως η Δέσποινα, πιστεύοντας πως ήταν άτρωτη, σαγήνευε την υψηλή κοινωνία της Νέας Υόρκης, γίνονταν θέμα σε κοσμικές στήλες και έχαιρε χαρακτηρισμών, όπως «Τουρκικός πειρασμός» ή «Τούρκικο λουκουμάκι»! Οι αμερικανικές αρχές στενεύαν το κλοιό τους, αλλά δεν έβρισκαν αρκετά ενοχοποιητικά στοιχεία εις βάρος του Κουαρτέτου της Κούβας. Όταν εκείνοι κατάλαβαν πως τους παρακολουθούσαν διαρκώς, προσπάθησαν να στείλουν τις αποσκευές τους στον Παναμά και με γαλλικά διαβατήρια να επιστρέψουν, εσπευσμένα, στην Κούβα.
Σύλληψη, ανακρίσεις, φυλακή, κρυφές επιστολές γραμμένες με κώδικα
Ήταν 18 Μαρτίου του 1918 όταν η Δέσποινα και οι τρεις κολλητοί της, συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στις φυλακές της νήσου Έλβις, στη σκιά του αγάλματος της Ελευθεριας. Παρά τις πιεστικές ανακρίσεις και τις έρευνες για την προέλευση των χρημάτων που σπαταλούσε η Δέσποινα οι αμερικάνικες αρχές δεν είχαν ούτε ομολογίες, αλλά ούτε εκείνες τις αποδείξεις που θα έδιναν τους τέσσερις στα δικαστήρια με τις βαριές κατηγορίες της κατασκοπίας σε καιρό πολέμου. Εξέδωσαν απόφαση πως όλοι τους ήταν «ανεπιθύμητοι» στις ΗΠΑ και ξεκίνησαν τις διαδικασίες απέλασης. Τότε ήταν που οι Αμερικανοί ερευνητές βρήκαν σε θυρίδα τράπεζας της Δέσποινας, επιστολές με πολλές εξέχουσες προσωπικότητες της Ευρώπης αλλά και πολλές αυτές γραμμένες με κώδικα. Οι ανακρίσεις γίνονται ακόμα πιο σκληρές, περισσότερο πιεστικές…
Ο παράξενος θάνατος στα 23 χρόνια της «πιο γοητευτικής κατασκόπου που έχει γνωρίσει η Αμερική»
…Στις 30 Μαρτίου του 1918 και μόλις δώδεκα μέρες από την σύλληψη της, η Δέσποινα βρίσκεται νεκρή στο κρεβάτι του κελιού της. Αιτία θανάτου θεωρήθηκε η πνευμονία. Ο τύπος της εποχής άφηνε υπόνοιες πως ήταν τόσο περίεργος και αιφνίδιος ο θάνατος της, που ίσως της έκλεισαν το στόμα, δηλητηριάζοντάς της! Ήταν μόλις 23 ετών! Η κηδεία της έγινε την 1η Απριλίου και το ρεπορτάζ της εφημερίδας «New York Sun» ανέφερε: «Ένα υπέροχο λευκό φέρετρο με σκαλίσματα κρύβει μέσα του το σώμα της Δέσποινας Νταβίντοβιτς Στορτς, της πιο γοητευτικής κατασκόπου που έχει γνωρίσει η Αμερική. Το φέρετρο τοποθετήθηκε σε σφραγισμένο τύμβο στην ανατολική πλευρά του λόφου στο νεκροταφείο Όλιβετ – Μάσπεθ – Κουίν. Έτσι έπεσε η αυλαία σε μια σύντομη 23χρονη ζωή που μπλέχτηκε σε διπλωματικές και κατασκοπικές ίντριγκες που όμοιές της δεν έχουν γνωρίσει άλλες γυναίκες».
Λευκά τριαντάφυλλα και κρίνα και «cherie, oh, cherie»…
Η κηδεία της Δέσποινας έγινε σε ορθόδοξη εκκλησία της Νέας Υόρκης αν και ουδέποτε υπήρξαν μαρτυρίες για τη θρησκεία της. O σύντροφος της, συν- κατηγορούμενoς και συγκρατούμενος στη νήσο Ελις, Κόμη ντε Μπέιλ, πήρε ειδική άδεια για να παραστεί, συνοδευόμενος από τους γονείς του και έναν πράκτορα των μυστικών υπηρεσιών. Εκείνος είχε τριαντάφυλλα και μερικά λευκά κρίνα που έβαλε τρυφερά στα χέρια της νεκρής γυναίκας, γονατισε δίπλα από το φέρετρο της, προσευχόταν κλαίγοντας ασταμάτητα, για δύο ώρες. Ανάμεσα στους λυγμούς τους ακούγονταν ψιθυριστά οι λέξεις «συγχώρεσέ με» και «cherie, cherie», δηλαδή «αγάπη μου».
Η υπόθεση έκλεισε, αλλά παρέμεινε άλυτη, με αθώο τον πλούσιο βαρόνο
Οι εφημερίδες της εποχής αντιμετωπίζουν το όλο θέμα ως τεράστια είδηση. Οι Washington Times επί 11 μέρες έχουν συνεχή αφιερώματα στην μαντάμ Δέσποινα. Η «New York Sun» άλλη μέρα, έγραφε πως: «Ο Βαρόνος, που είχε σαγηνευτεί από την ακαταμάχητη γοητεία της ύποπτης για κατασκοπεία Τουρκάλας, έκλαιγε με λυγμούς αποχαιρετώντας τη γυναίκα που τον είχε μπλέξει σε έναν ιστό ίντριγκας και δολοπλοκίας». Η οικογένεια του Βαρόνου Χένρι ντε Μπεβίλ, έχαιρε μεγάλης εκτίμησης στην Αμερικανική καλή κοινωνία και στους κύκλους της κυβέρνησης και κατάφερε με την επιρροή της να πείσει ότι ο γιος τους δεν είχε καμία σχέση με τυχόν προδοσία μυστικών και ως ήταν αθώο θύμα της Δέσποινα που τον είχε «σαγηνεύσει και τυλίξει». Η μόνη «κατηγορία» για τον Χένρι ήταν ότι παρέμεινε τρελά ερωτευμένος στην καλλονή Δέσποινα. Αφέθηκε ελεύθερος και συνέχισε μια κομψή, ξεκούραστη ζωή. Το άλλο ζευγάρι δεν μάθαμε ποτέ τι απέγινε, ούτε και ασχολήθηκε ποτέ, μετά κανείς. Ο θάνατος της νεαρής, όμορφης γυναίκας, έκλεισε την υπόθεση που απ τις αρχές θεωρήθηκε ως άλυτη, παρ’ ότι οι έγκριτοι New York Times είχαν τότε δημοσιεύσει πως η Δέσποινα είχε ομολογήσει λίγο πριν ξεψυχήσει! Αυτή λοιπόν, είναι η ιστορία της Δέσποινας, που απ τον Βόσπορο, γύρισε τον κόσμο όλο, για να πεθάνει δίπλα στον ωκεανό και να θαφτεί σε ένα αχανές νεκροταφείο, στη Νέα Υόρκη και να ‘χει προλάβει μέσα στα 23 της χρόνια, να ζήσει όσα άλλες γυναίκες δεν είχαν καν υποψιαστεί πως υπάρχουν, όπως έγραφαν μια κρυφό θαυμασμό, εντελώς αταίριαστο για μια κατάσκοπο των Γερμανών, σε καιρό πολέμου, οι αμερικανικές εφημερίδες.
