Τι είχε στο νου της η Αφροδίτη Φλώρου όταν έγραφε αυτά τα σκληρά, αμείλικτα σχεδόν, κοινωνικοπολιτικά κείμενα που καθρεφτίζουν την ελληνική-και όχι μόνο-πραγματικότητά μας; Τι αισθανόταν; Και πώς θεωρεί ότι το θέατρο δημιουργεί τυχόν ρήξεις και αλλαγές στην κοινωνία και στην σκληρή καθημερινότητα που μοιάζει φορτωμένη ρωγμές, παρακμή και πόνο; Η συγγραφέας απαντά σε πέντε ερωτήσεις to the point, κάνοντάς μας να ανυπομονούμε ακόμα περισσότερο για να δούμε την δουλειά της επί σκηνής.
-Κυρία Φλώρου, τα κείμενά σας που βλέπουμε επί σκηνής το φετινό καλοκαίρι γράφτηκαν για να παρασταθούν ή ανεξάρτητα; Και με ποια έμπνευση/αφορμή; Αν θέλετε, μιλήστε μου για το ενΥδρείο, πιο συγκεκριμένα.
«Τα κείμενα γράφτηκαν για να παρασταθούν από την ομάδα ΚΛΕΨύΔΡΑ, αλλά αυτό δεν τα κάνει λιγότερο ‘’δικά’’ μου ή λιγότερο αναγκαία να γραφτούν από μεριάς μου. Το κείμενο της παράστασης ενΥδρείο προέκυψε από την ανάγκη μου να μιλήσω για τα κρατικά εγκλήματα στην Ελλάδα. Η πολιτεία τα αρνείται, πολλοί από τους πολίτες κάνουν πως δεν τα βλέπουν, κι όμως η λίστα των ανθρώπων που χάνονται στη χώρα μας με κρατική υπαιτιότητα, από κρατική αμέλεια, ή με κρατική συγκάλυψη γίνεται όλο και μεγαλύτερη. Μόνο το ναυάγιο της Πύλου και το έγκλημα των Τεμπών να βάλεις, το 2023 θα έλεγε κανείς πως ήταν ανησυχητικά πολύνεκρο για χώρα που δε βρίσκεται σε κατάσταση πολέμου. Η μεταχείριση κρατικών λειτουργών και απλών πολιτών σε αντίστοιχες περιπτώσεις είναι τόσο εξόφθαλμα άνιση που δεν τηρούνται πια ούτε τα προσχήματα. Ζω σε μια χώρα που δε νιώθω ασφαλής και κάθε μέρα πιστεύω πως ξυπνάω από καθαρή τύχη. Αυτή η ανασφάλεια ήταν η έμπνευση για το ΕνΥδρείο το οποίο γράφτηκε για την ομάδα Κλεψύδρα. Το πλαίσιο δράσης το άντλησα από μια αγαπημένη μου ταινία, το San Michele, όπου ένας Ιταλός αναρχικός στην Ηπροκειμένου να μην τρελαθεί, να μη χάσει την ταυτότητά του και τις αξίες του. Αυτό κάνει και η Έλα στο Ενυδρείο. Όχι μόνο για να μην τρελαθεί, αλλά κυρίως για να μην ξεχάσει την αλήθεια. Βρίσκω εξαιρετικά συγκινητική την εμμονή των ανθρώπων να μένουν πιστοί στην Αλήθεια, ακόμη και με την επίγνωση ότι αυτό θα τους καταστρέψει».
-Και για το έργο σας ‘’Βιργιλίου Κάθοδος’’ τι έχετε να πείτε;
«Νομίζω πως αυτό το έργο βγήκε αρκετά ωμό. Βέβαια δεν κατέβαλα καμία ιδιαίτερη προσπάθεια. Η Κάθοδος είναι μια πύκνωση της πραγματικότητας, μια σχηματική αναπαράσταση της πυραμίδας τον τάξεων. Οι πάνω τρώνε καλά, αλλά είναι λίγοι. Στη μέση τρώνε τόσο όσο χρειάζεται για να επιβιώσουν. Οι κάτω πεθαίνουν της πείνας. Οι πάνω δεν νοιάζονται για τους από κάτω και οι από κάτω εύχονται να ήταν από πάνω για να κάνουν τα ίδια. Σίγουρα μας θυμίζει κάτι αυτό. Βέβαια υπάρχει πάντα και η εξαίρεση. Εν προκειμένω όχι για να επιβεβαιώσει τον κανόνα αλλά για να τον σπάσει. Είναι οι άνθρωποι που επιμένουν στην αλληλεγγύη, στο «εμείς» έναντι του «εγώ». Είναι τρελοί, παράτολμοι ίσως, αλλά όπως έλεγε και ο Λουντέμης, αν ο κόσμος κάποτε χαθεί, θα χαθεί απ’ τους φρόνιμους».
-Τι σας ενοχλεί, τι σας πονάει από τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η κοινωνία απέναντι στην ανθρώπινη κατάσταση και ψυχή; Τι κάνετε για να το παλέψετε;
«Τα πάντα με ενοχλούν. Καταρχάς η σύγχρονη κοινωνία δεν είναι δομημένη με τρόπο που να λαμβάνει υπόψη την ανθρώπινη ψυχή ή τον άνθρωπο εν γένει. Το βλέπω ήδη από την εκπαίδευση στην οποία εργάζομαι 14 χρόνια. Οι μαθητές και μετέπειτα σπουδαστές των ανθρωπιστικών σπουδών φθίνουν χρόνο με το χρόνο, οι τέχνες είναι άφαντες. Ο ανθρωπισμός συνιστά περιττή πολυτέλεια. Η κοινωνία είναι τεχνοκρατική, κεφαλαιοκεντρική, πάντως σίγουρα όχι ανθρωποκεντρική. Υποφέρουμε όλοι από ψυχολογικά, ψυχοσωματικά προβλήματα και ίσως χαίρομαι κάπως γι’ αυτό, γιατί είναι μια ένδειξη ενσυναίσθησης. Το να είσαι υγιής μέσα σε έναν τόσο άρρωστο κόσμο θα σήμαινε την απόλυτη λοβοτομή. Το οξύμωρο είναι πως εξακολουθώ να πιστεύω αθεράπευτα στους ανθρώπους. Δεν ξέρω αν κάνω κάτι συνειδητά γι’ αυτά που με ενοχλούν και ούτε έχω πια την πεποίθηση ότι θα αλλάξω τον κόσμο -την είχα κάποτε. Πιστεύω όμως ότι η άρνηση μου να εγκαταλείψω την ελπίδα σε ό,τι όμορφο έχει απομείνει μέσα μας βγαίνει. Βγαίνει στον τρόπο που κάνω μάθημα, που γράφω, που ζω γενικά. Αν αυτό μπορεί να δώσει δύναμη έστω και σε έναν, εγώ το βράδυ μπορώ να κοιμηθώ ήσυχη».
-Ποιος είναι ο ρόλος του θεάτρου σε μια κοινωνία που βράζει αυτήν την στιγμή; Μήπως είναι όλα, τελικά, φαίνεσθαι, αφορμές δημοσιότητας και προσωπικές εκφράσεις απόψεων; Τι μπορεί να αλλάξει μια θεατρική δουλειά;
«Πάντα πίστευα ότι το θέατρο είναι μια πράξη πολιτική. Είναι επιλογή -υπάρχουν άπειρα θέματα να θίξεις κι εσύ επιλέγεις το τάδε και όχι το δείνα για κάποιο λόγο. Αυτή η επιλογή σου επηρεάζει το σύνολο, την πολιτεία. Η κοινωνία αυτή τη στιγμή βράζει γιατί είναι κουρασμένη ηθικά, εξαντλημένη θεσμικά, και απολιτίκ πολιτικά. Η λογική της ανάθεσης όμως δε λειτουργεί. Αν δεν πάρεις απόφαση εσύ για τη ζωή σου θα την πάρει κάποιος άλλος και όχι προς όφελός σου. Το θέατρο έχει τη δύναμη να συσπειρώνει. Μοιάζει με μια σύγχρονη Εκκλησία του Δήμου. Άνθρωποι που συγκεντρώνονται σε ένα μέρος της πόλης και για κάποιες ώρες με κοινό παλμό προβληματίζονται πάνω σε κοινωνικά ή πολιτικά ζητήματα, ταυτίζονται ή όχι και κάποτε παίρνουν αποφάσεις για το ότι θα έκαναν αυτοί στη θέση των ηρώων. Το θέατρο είναι ένας εξαιρετικός προβοκάτορας. Όσο κι αν ασχολείσαι μαζί του για τη δημοσιότητα και το θεαθήναι, θα καταλήξεις «ζώον πολιτικόν».
-Τι σημαίνει, για εσάς, δικαιοσύνη; Πώς την εννοείτε;
«Δεν ξέρω πώς έχει γίνει τόσο περίπλοκη η έννοια της δικαιοσύνης στην Ελλάδα ,αλλά εμένα μου φαίνεται πολύ απλή. Αν για παράδειγμα σκοτώσεις κατά λάθος ένα παιδί που διέρχεται με την μηχανή του έξω από τη Βουλή, γιατί πήγες να στρίψεις παράνομα, δικαιοσύνη είναι να πας φυλακή, κι ας είσαι στη φρουρά βουλεύτριας. Αν έχεις σκοτώσει ένα 15χρονο παιδί ας πούμε, δικαιοσύνη δεν είναι να βγαίνεις από τη φυλακή με μειωμένη ποινή λόγω πρότερου έντιμου βίου επειδή είσαι αστυνομικός. Δικαιοσύνη επίσης είναι όταν κάποιος – ακόμα κι αν είναι περιφερειάρχης Αττικής για παράδειγμα- φέρεται να κυκλοφορεί με διδακτορικό προϊόν λογοκλοπής, να δικάζεται – αν μη τι άλλο- επί ίσοις όροις με μια καθαρίστρια που πλαστογράφησε απολυτήριο λυκείου για να μπει στο δημόσιο. Νομίζω ότι αυτά τα τυχαία παραδείγματα είναι ένα καλό starter pack Δικαιοσύνης για τη χώρα μας».
Info:
Βιργιλίου Κάθοδος:
Ημερομηνίες Παραστάσεων: Πρώτο cast 23, 24, 25 Ιουνίου / Δεύτερο cast 28, 29, 30 Ιουνίου
Ώρα: 21.15 Θέατρο Ρεκτιφιέ (Λ.Κωνσταντινουπόλεως 119, Αθήνα 104 47).