Δυστυχώς, δεν είναι θυμός! Είναι μια βαθύτατη, ξέχειλη, εξουθενωτική αναγούλα, σα γαστρεντερίτιδα οξείας μορφής. Δυστυχώς, δεν είναι οργή! Τσαντίλα, νεύρα! Συναισθηματικές καταστάσεις αν μη τι άλλο ενεργητικές και όχι σαν αυτή τη ναυτία, τον ξαφνικό στομαχικό ίλιγγο, που ξεσπά σε κάθε καινούργιο δημοσίευμα – αποκάλυψη – καταγγελία! Τους περισσότερους ανθρώπους απ αυτούς που παίζουν στη φοβική δημοσιότητα αυτή τη στιγμή, τους ξέρω. Έχω δουλέψει, έχω φάει, έχω πιεί, έχω κάνει συνεντεύξεις, τους έχω θαυμάσει λόγω ταλέντου σε ρόλους τους, τους έχω χειροκροτήσει, τους έχω εκτιμήσει. Όχι, δε πέφτω από τα σύννεφα. Έχω προλάβει και έχω σπάσει τα μούτρα μου, χρόνια πριν, σε θορυβώδεις προσκρούσεις, από πτώσεις που δεν περίμενα και ίσως να είχαν και σπρωξιά μέσα…
ΜΜΕ: Κακός είναι ο άνθρωπος που του αρέσει να ντροπιάζει τους άλλους – Φρειδερίκος Νίτσε
Στα ΜΜΕ και στις τηλεοράσεις που η λεκτική κακοποίηση, κάποτε η σωματική, ο εκφοβισμός, ο εκμηδενισμός προσωπικοτήτων, οι βρισιές, οι προσβολές, η χυδαιότητα, τα σεξουαλικά υπονοούμενα και εννοούμενα, περίσσευαν. Το χα τόσο συνηθίσει που πίστευα πως έτσι πρεπει να ορίζεται και απ τον κώδικα επαγγελματικής δεοντολογίας, πως άμα δε σε ξεφτιλίσουν δε κάνεις για αυτή τη δουλειά! Με τα χρόνια έμαθα να μην ακούω, να μην επικοινωνώ με τον κόσμο γύρω μου, με μια παραίτηση πάντα έτοιμη στο κομπιούτερ για εκτύπωση και ένα «κακό» όνομα της υπερ – ευαίσθητης και μη μου άπτου, που εύκολα σηκώνεται και φεύγει! Σκατά! Η κανονική υπερευαίσθητη θα όρθωνε ανάστημα, θα έβγαινε μπροστά για τις άλλες και τους άλλους. Έμαθα να δουλεύω απ το σπίτι, τουλάχιστον στο γράψιμο, με ανθρώπους – δικλίδα ασφάλειας, πρώτα φίλους και μετρά αφεντικά, που γνώριζα χρόνια πολλά. Το υπόλοιπο έκανα πως δε το ξέρω. Το ξέρα όμως… Και δεν μίλησα! Για τον χώρο, που η ίδια δούλευα δε βρήκα ποτέ κουράγιο, να μη πάψω. Δε γέλασα με το σεξιστικό αστείο. Δεν άντεξα στις βρισιές και στις εκρήξεις των νταήδων αφεντικών, αλλά προστάτευσα μόνο τον εαυτό μου. Και ντροπή μου και εμένα και όσων μου μοιάζουν. Και ντροπή και των ενώσεων και των συνδικαλιστών μας και των προβεβλημένων από εμάς. Γιατί ούτε εκείνοι μίλησαν. Κατάπιαμε την βία και την παρενόχληση αμάσητη και κατά τα άλλα κοιτούσαμε τον ελληνικό μάτια και του κάναμε ενημέρωση και ψυχαγωγία και συχνά διδασκαλία. Ντροπή μας όλων μας…
Ω! Τα είδωλα μας – Μεφίστο, συνομολογώντας με το κακό ή πως η ματαιοδοξία υπερισχύει πάντων
Ω! Οι καλλιτέχνες, όμως! Εκείνοι που δουλεύουνε με την ψυχή, την αρμονία, τα πάθη και την αρετή, τον Βάκχο και τον Απόλλωνα! Εκείνοι που μας οδηγούν στην «δι’ ελέου και φόβου περαίνουσα την των τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν»… Κάποτε έκοβα εξώφυλλα απ τη Ραδιοτηλεόραση αφιερωμένα στην Αστροφεγγιά και στην Λάουρα. Με τη φίλη αρχιτεκτόνισσα Αννυ Βλαχοπουλιώτη, είχαμε φοιτήτριες δει το «Καρδιά σκύλου» και ακόμα άμα βλεπόμαστε, δεκαετίες μετρά αλυχτάμε η μια στην άλλη «πατερούληηηη…». Σπάραξα στο κλάμα σε έναν βασιλιά Λιρ, εγκαταλειμμένο και ρημαγμένο, σακατεμένο και έρημο. Και Ιβάνωφ – Άγριο Μέλι και Δεσποινίς Τζούλια και αυτός ο «Πατέρας» του Στρίμπεργκ που δε γουστάρω την παντοδυναμία και συνάμα διαφοροποίηση που κάνει στις γυναίκες, αλλά επειδή ήταν αυτός πήγα και τον είδα και μια συνεργασία, εγώ η «μη μου άπτου» ως αποτυχημένες δημόσιες σχέσεις, σε ένα έργο που δε θυμάμαι καν τον τίτλο, με την Δήμητρα Ματσούκα, που το μόνο καλό στοιχείο της πλοκής του, ήταν οι δυο τους. Με το «σεις και με το σας» η μεταξύ μας σχέση. Και τόσο, όσο. Οι κυρίες καταγγέλλουν μιλάνε για προσβολή, απαξία, βρισιές, κλωτσιές, σπάσιμο νεύρων, ψυχολογική εξόντωση. Δεν είναι σεξουαλική παρενόχληση όμως, τους λένε. Τις μειώνουν σαν ηθοποιούς, σαν προσωπικότητες. Μα, ο πρωταγωνιστής γοητεύεσαι μια γενιά, την έκανε να τον ερωτευτεί, πως να μη μας γεμίσει ίλιγγο στομαχικό η τόση χειριστικότητα αν μη τι άλλο; Και η βία, είναι βία και πονάει. Όσα χρόνια κι αν περάσουν. Και σε σημαδεύει σαν τατουάζ στη ψυχή και τέλος…
«…κρείττον γαρ έστιν γαμείν ή πυρούσθαι» – Απόστολος Παύλος
Και με τον ωραίο ξανθό, επίσης. Πρώτο αυτόγραφο όταν έπαιζε με το απόλυτο ίνδαλμα, την Αλίκη. Χαρά που είχα κάνει, λεμέ! Και μετα ένα βιβλίο με την Μαρλέν Καρέρ που τον λάτρευε και είχε να πει μόνο επαίνους για εκείνον. Μια συνέντευξη στην Κηφισιά ένα απόγευμα, να είναι λουσμένος στο φως και τόσο γοητευτικός. Μια σύγκρουση μας για τη σειρά συνεντεύξεων και πως «ρίχτηκε», πράγμα που χρέωσε σε μένα, στο Down Town, επί ΙΜΑΚΟ. Και ως εκεί. Χαθήκαμε! Γοητευτικός, όμως, ευχάριστος στις παρέες, συνεπής καλλιτέχνης, αφιερωμένος στις επιλογές του. Κυρίες που ήταν κοριτσάκια να λένε πράγματα που τους έκανε, που είναι κακοφορμισμένα τραύματα. Πως να τα ξεπεράσουνε; Και πως να πάνε παρακάτω; Με ένα κοφτό λαχάνιασμα στο αυτιά τους, πίσω τους και δίπλα τους ή στα σκοτάδια, ενός που αυνανίζεται ενώ πάνε να δουλέψουνε τη τέχνη τους; Και πάλι το «τώρα το θυμήθηκαν»; Εσύ που μιλάς είσαι τόσο γελοίο κατασκεύασμα για να κρίνεις το χρόνο στη πότε επουλώνεται η ψυχή; Και ο αντικομφορμιστής φίλος με το διάχυτο χιούμορ να λέει «Δεν μπορεί ένας άνθρωπος με τόσο ευγενική ψυχή! … είναι ένας άντρας ωραίος, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που κορίτσια ήθελαν να είναι μαζί του, είναι φαντασίωση του μισού γυναικείου πληθυσμού και παλαιότερα και συνεχίζει και τώρα…. Ας το έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας αυτό, ότι αυτού του είδους οι καταγγελίες, με όλο τον σεβασμό στα κορίτσια που τους έχουν δημιουργήσει οι άνθρωποι πρόβλημα, παίρνουν και κάτι μεταφυσικές προεκτάσεις. Το έχω ζήσει κι εγώ προσωπικά. Απλά το αναφέρω»…! Έλα ρε μεγάλε! Όταν η φαντασίωση γίνεται λαχανιασμένο κυνηγητό και με κανένα σεβασμό! Πες μας εις το όνομα των γυναικών και ποιους φαντασιωθήκαμε κιόλας…
Των περί τα ήθη φευκτών τρία εστίν είδη: κακία, ακρασία, θηριότης -Αριστοτέλης
«Μα είναι δυνατόν; Πως μπορεί» ρωτάω τον φίλο Θάνο Αλεξανδρή στα μηνύματα, με τη διαφορά ώρας μεταξύ μας να χαώνει τον χρόνο μας. «Αγάπη μου, ούτε στα σκυλάδικα δεν γινόντουσαν αυτά» μου λέει. Ε, μα γιατί εκεί, δεν ήθελε χρυσαλοιφές και προσχήματα για να εκφραστεί η κάβλα και εξουσία δεν υπήρχε πάρα μόνο όσο διαρκούσε το καψουροτράγουδο με τον μικροφωνισμό να κάνει εκρήξεις με κώφωση, τινάζοντας ακουστικά τύμπανα στον αέρα… Δεν ήταν θέμα εξουσίας, εμμονής, υπεροχής με κάθε τρόπο και κάθε μέσο, διαστροφής και βίας. Και «Μου ρυθμίζεις τις ορμόνες μου, τη ροή του αίματός μου. Μου ρυθμίζεις τα βιμπράτα μου και τους χτύπους της καρδιάς μου. Έξαψις, έξαψις, ω έξαψις, έξαψις ερωτική, έξαψις, έξαψις, έξαψις, βόμβα ωρολογιακή» που τραγουδούσε και η θεότητα των μεθυσμένης live ονείρωξης σε κακοφωτισμένες σκηνές Κάλη Φέρρη…
Αν μπορείς κοίταξε τον φόβο κατάματα και ο φόβος θα φοβηθεί και θα φύγει – Νίκος Καζαντζάκης
Για τον τελευταίο με την μεταξωτή υγεία, δεν έχω να πω πάρα μόνο πως ποτέ δεν μου άρεσε ως κωμικός, στο θέατρο πρεπει να τον είδα μια φορά και αυτή λόγω του ότι έπαιζε με τον Παύλο Χαϊκαλη, τον οποίο βαθύτατα εκτιμώ για τη συνέχεια του σε μια σχολή Ελλήνων κωμικών, που η αμεσότητά τους, δεν είχε όρια και δεν έχω ούτε να ομολογήσω, ούτε να μετανοήσω, ενοχικά. Μόνο να νιώσω πως παρακολουθώ θρίλερ με stalker μπορώ! Η μια υπέροχη γυναίκα λέει «ο καταγγελλόμενος προέβη πολλές φορές σε σοβαρές πράξεις προσβολής της γενετήσιας αξιοπρέπειάς μου και όχι μόνο, εκμεταλλευόμενος το νεαρό της ηλικίας μου, την ανάγκη μου να εργαστώ και τον φόβο που μου είχε εμφυσήσει. Ο καταγγελλόμενος με παρενοχλούσε και εκτός θεάτρου με διάφορους τρόπους, όπως παρακολουθώντας με και προκαλώντας μου μια διαρκή ανησυχία που έφτανε πολλές φορές στα όρια του τρόμου. Δεν ήξερα ποια θα ήταν η επόμενη κίνησή του. Μια σκηνή με ένα τρυφερό φιλί εκείνος χρησιμοποιούσε βία. Όταν ερχόταν πρώην σύντροφός μου να δει την παράσταση με έπιανε σε διάφορα σημεία του σώματός μου». Ακόμα λένε, πως και στο καμαρίνι της κλείδωνε και το κλειδί το κρατούσε ο ίδιος σε όλη τη διάρκεια της σεζόν, όσο κράτησε η παράσταση!
Η άλλη φίνα γενναία ορίζει πως «άρχισε να με παρενοχλεί σεξουαλικά στην αρχή πιο διακριτικά, στη συνέχεια ολοένα και με πιο ανάρμοστο τρόπο. Κάποια στιγμή άρχισε να με απειλεί ανοιχτά ότι αν δεν συνευρεθούμε ερωτικά θα φροντίσει να μην περάσω ως φοιτήτρια στις εξετάσεις του Υπουργείου. Την μέρα των εξετάσεων στο Υπουργείο, όταν ανέβηκα στη σκηνή για να εξεταστώ, είδα τον καταγγελλόμενο να εισέρχεται στην αίθουσα του θεάτρου και να κατευθύνεται προς το μέρος της εξεταστικής επιτροπής χαιρετώντας εγκάρδια και συνομιλώντας με τα μέλη της. Δεν πέρασα στις εξετάσεις του Υπουργείου…». Και σε μια «άρχισαν τα ίδια περιστατικά, άλλες φορές κατ’ ιδίαν άλλες μπροστά σε όλο τον θίασο. Μία μέρα χωρίς κανέναν λόγο επιτέθηκε λεκτικά και με απίστευτη ένταση ενώπιον όλου του θιάσου σε εμένα και στον συνάδελφό μου…, προφανώς θεωρώντας ότι έχουμε μεταξύ μας κάποιου είδους ερωτική σχέση. Πράγμα που δεν ίσχυε. Η πρόβα διακόπηκε και η κ. Δανδουλάκη του ανακοίνωσε ότι δεν θα χρειαστεί άλλο τις υπηρεσίες του ως σκηνοθέτη. Αποχωρεί ο δυνατός και όχι ο αδύναμος».
Όμορφη, όμορφη Κάτια Δανδουλάκη
Υπέροχη Κάτια Δανδουλάκη! Υπέροχη! Η σοβαρή αυτή, θεσπέσια γυναίκα, παίρνει θέση δημόσια. «Δηλώνω τον απεριόριστο θαυμασμό, την εκτίμηση και τη συμπαράστασή μου στα θύματα που στην ουσία είναι οι ήρωες μιας επιβεβλημένης κάθαρσης. Ο χώρος του θεάτρου είναι ο καθρέφτης της ζωής μας και η ζωή είναι ΙΕΡΗ». Αυτά τα λεγόμενα, σηκώνουν βαθιά υπόκλιση, γιατί η κυρία Δανδουλάκη μας δίνει λόγους να πιστεύουμε ακόμα στην σπουδαιότητα πραγματικά μεγάλων καλλιτεχνών, που η ψυχή τους είναι τέχνη…
Το εξώδικο μου στην Εσπερία…
Μέσα σ όλα, όμως, λαμβάνω ένα εξώδικο, να μην αναφερθώ εγώ, εδώ στην Εσπερία, πια, στους σταρ εκεί και κηλιδώσω το όνομα τους ή θέσω σε κίνδυνο την οικογενειακή τους αρμονία. Εγώ; Οι ίδιοι θα πρεπει να κοιτάξουν οικογένειες στα ματιά και όχι μόνο τις δικιές τους αλλά της Ζέτας, της Άννας Μαρίας, της Πηνελόπης, της Κατερίνας, της Ελένης, της Ευδοκίας, της άλλης Κατερίνας, της Φαίης, άλλης μιας Κατερίνας, της Έμυς, της Χριστίνας, της Τζένης, της Αγγελικής, της Λουκίας… Τώρα το θυμήθηκαν; Γιατί δε πήγαν στον εισαγγελέα; Γιατί δεν πήγανε στους ίδιους -ε, ήμαρτον! Θα πάνε στον αυνανιζομενο ενώ τις κοιτούσαν να πούνε «γράψε εκατό φορές «δε θα το ξανακάνω»;- Όταν ήθελαν ρόλους καλά ήταν; Ποιες είναι αυτές; «Και το μ@@νί χτενίζεται». «Εγώ συμπαθώ τον πρωταγωνιστή». Και εκείνοι, οι άνδρες, οι πρωταγωνιστές στέλνουν εξώδικα στα ΜΜΕ, ζητάνε προκαταβολικά τα ρέστα, προσλαμβάνουνε σταρ -ακριβούς δικηγόρους, απειλούν με μηνύσεις, υποβάλλουν μηνύσεις, ώστε όποια – όποιος θέλει, επίσης, να μιλήσει να τρέμει πως θα βρεθεί και με το φταίξιμο. Είναι εκείνοι, οι έχοντες παραδοχή και εξουσία, που η γυναικεία παρουσία ενσαρκώνει την έννοια του αδύναμου και ηδονίζονται να επιβεβαιώνονται εις βάρος της. Είναι οι ανενόχλητοι σε έναν κόσμο Πατριαρχίας. Ο χορός της βίας συνεχίζεται αλλά τώρα πια δε σηκώνει, ούτε την συνενοχική σιωπή μας, ούτε «δεν κατάλαβα», ούτε τα κοιτάω την παρτάρα μου. Τέλος εποχής ακόμα και για ημάς τους ιδίους…
