Η Ελισάβετ – Αλεξάνδρα – Μαίρη, η Λίλιμπετ όπως την αποκαλούσαν οι αγαπημένοι της, έχει, ήδη, περάσει στην Ιστορία. Η ζωή της πια μετριέται με μια παύλα, δίπλα στο όνομα της. 21 Απριλίου 1926 – 8 Σεπτεμβρίου 2022! Εικόνες από τις μέρες πένθους δείχνουν ανθρώπους να κλαίνε, ενώ στα σοσιαλ κυρίες, περισσότερο, που έχουν παρακολουθήσει το τηλεοπτικό The Crown, λυπούνται για το τέλος της γλυκιάς γιαγιάς, που έβαλε το καθηκον πάνω απ το να ζει ελεύθερα. Την ίδια ώρα Ιρλανδοί, απ το πολύπαθο «σμαραγδένιο νησί» τους, βγήκαν στους δρόμους και πανηγύρισαν και βάραγαν δυνατά τις κόρνες των αυτοκινήτων τους, ενώ σε ποδοσφαιρική αναμέτρηση το πλήθος των οπαδών τραγουδούσε «η Λίζι είναι στο κουτί της». Σκωτσέζοι έπαιζαν χαρμόσυνους σκοπούς στις γκάιντες τους. Καταστήματα στη Σκωτία αναρτούσαν επιγραφές τύπου «Lizard Liz Dead». Στην Ινδία υποδέχτηκαν την είδηση με χαμόγελα ευφορίας. Στην ίδια την Αγγλία ματαιώθηκε μόνο το λαϊκό ποδόσφαιρο και η απαρχή της Πρέμιερ Λιγκ, γιατί ανησυχούσαν πως θα υπάρξουν πανηγυρισμοί για το τέλος, όπως δε θα συνέβαινε σε άλλα αθλήματα πιο αριστοκρατικά, όπως για παράδειγμα στο κρίκετ. Στην Αμερική δεκάδες βίντεο κατέλυσαν το Tik Tok με μπλέκοντας ράτσες και χώρες για την όποια ανακούφιση που ένιωσαν σε Κύπρο, Καραϊβική, Αφρική, Ινδία. Για εκείνους η ηλικιωμένη κυρία με τα καπέλα ή τις πολύτιμες τιάρες, η βασίλισσα ενός έθνους, δεν ήταν κατάλοιπο της αποικιοκρατίας, άλλα μέρος της πρωταγωνιστικό και έκανε τα πάντα για να σταματήσει τα κινήματα ανεξαρτησίας. Επι βασιλείας της φυλακίσεις, εκτελέσεις, βασανισμοί, αιματηρές καταπνίξεις εξεγέρσεων, στρατόπεδα συγκέντρωσης, γενοκτονίες, πυρπολήσεις χωριών ολόκληρων πραγματοποιήθηκαν αποτρόπαια και σκληρόκαρδα. Αίγυπτος, Μαλαισία, Κένυα, Βρετανική Γουιάνα, Κύπρος, Μασκάτ και Ομάν, Καμερούν, Βόρνεο, Υεμένη, φυσικά Βόρειος Ιρλανδία με εκατόμβες νεκρών Ιρλανδών πολιτών για περίπου 40 χρόνια αγγλικής στρατιωτικής κατοχής, Φώκλαντ, Βοσνία, Σιέρα Λεόνε! Αίμα, βία, ρατσισμός! Μα τα διαμάντια στο στέμμα της Βασίλισσας Ελισάβετ της Β ποτέ δεν έχασαν την λάμψη τους. Και η περιουσία της αυξάνονταν όλο και πιο πολύ, ώσπου να γίνει μια απ τις πλουσιότερες γυναίκες στο κόσμο. Και ω ναι! Τα είχε όλα! Χρήμα, εξουσία, δόξα, δύναμη! Και κάποτε, πέθανε! Φυσικά και ο αποθανών δεδικαίωται, όπως θέλει ο Απόστολος Παύλος, αλλά να τελικά αυτή συμπαθής γιαγιά στα στερνά, όρισε σχεδόν τον κόσμο, για καιρό και δεν τη χώραγαν οι ήπειροι όλοι, για να αρκεστεί πια σε ένα μικρό κομματάκι γης, ας είναι και μαρμάρινο, όπως όλοι, όπως πάντα…
Η ζωή σε αριθμούς
Έλαβε το πρώτο της πόνυ σε ηλικία 4 ετών το πρώτο επίσημο πορτραίτο της ολοκληρώθηκε σε ηλικία 7 ετών. 25 χρονών έγινε βασίλισσα της Μεγάλης Βρετάνιας. Βασίλεψε 70 χρόνια. Υπηρετήθηκε από 15 Βρετανούς πρωθυπουργούς. Συναντήθηκε με 13 Αμερικανούς Προέδρους. Ταξίδεψε σε περισσότερες από 115 χώρες. Είχε πάνω από 30 σκυλάκια ράτσας κόργκι. Πέθανε 97 χρόνων. Είχε 1 αδελφή, την Μαργαρίτα, 4 χρόνια μικρότερη της. Παντρεύτηκε 1 άνδρα, που γνώρισε στα 14 της και ερωτεύτηκε βαθιά, τον Φίλιππο, Δούκα του Εδιμβούργου, Πρίγκιπα της Ελλάδας και της Δανίας, τον οποίο αποκαλούσε Σκανδιναβό πριγκιπόπουλο της. Ήταν 3α ξαδέλφια. Πήραν για τον γάμο τους 2.500 δώρα. Απέκτησαν 4 παιδιά, τον σημερινό βασιλιά Κάρολο, την Πριγκίπισσα Άννα, τον Πρίγκιπα Αντρέ και τον Πρίγκιπα Έντουαρντ. Είδε να γεννιούνται τα 8 εγγόνια της και τα 10 δισέγγονα της. 100 ταινίες και σειρές την έχουν στους κεντρικούς χαρακτήρες, με πιο επιτυχημένα το «Η Βασίλισσα» όπου η Έλεν Μίρεν απέσπασε το Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου και το τηλεοπτικό «Το στέμμα», που με τον θάνατο της Ελισάβετ ίσως να αποκτήσει και 6ο κύκλο. 12 ήταν τα εκατομμύρια δολάρια που συμφώνησε να καταβάλει η ίδια στη Βιρτζίνια Ρόμπερτς Γκιουφρέ, που ως εφηβη φέρεται να κρατούνταν ως σκλάβα του σεξ του Τζέφρυ Επστάιν και να είχε σχέσεις μαζί της ο πρίγκιπας Άντριου, το ίσως πιο αγαπημένο παιδί της Ελισάβετ Β.
Η αμύθητη περιουσία της πως αποκτήθηκε
Η περιουσία της γυναίκας, που δεν πήγε ούτε μια μέρα σχολείο, ούτε και σπούδασε ποτέ της κάτι, εκτιμάται σε 500 εκατομμύρια δολάρια. Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της ιλιγγιώδους περιουσίας αποτελείται από την κληρονομία του πατέρα της, του βασιλιά Γεώργιου ΣΤ’, που φυσικά δεν απέκτησε τον πλούτο του από σκληρή εργασία, αλλά σε άλλη εποχή, από την αποικιοκρατία, που σκληρά άσκησε η Αγγλία και από την εισβολή σε ξένες χώρες! Στο χαρτοφυλάκιο των περιουσιακών της στοιχείων συγκεντρώνονται ακίνητα που περιλαμβάνουν το Κάστρο Balmoral (140 εκατομμύρια δολάρια) και το κτήμα Sandringham (65 εκατομμύρια δολάρια), φάρμες φρούτων και ζώων και παραθαλάσσια οικόπεδα σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο. Αξιοσημείωτη είναι και η εντελώς προσωπική της συλλογή κοσμημάτων και δε μιλάμε για κορώνες, τιάρες και καρφίτσες που ανήκουν στο θησαυροφυλάκιο του θρόνου της Αγγλίας. Από την μητέρας της κληρονόμησε 94 εκατομμυρίων δολαρίων, καθώς και ανεκτίμητα έργα τέχνης, αυγά Faberge κι άλλα κοσμήματα και άλογα. Από το ετήσιο Sovereign Grant, ένα επίδομα που η κυβέρνηση παρείχε στη βασίλισσα με βάση τα κέρδη από το Crown Estate, μια συλλογή από κτήματα και εκμεταλλεύσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο που ανήκουν στον Βρετανό μονάρχη. Το 2020 τα κέρδη από το Crown Estate ήταν 475 εκατομμύρια δολάρια, από τα οποία η βασίλισσα πήρε το 25%. Μεγάλη πηγή του πλούτου της αποτέλεσε το Privy Purse, το οποίο μεταβιβάζεται από κυρίαρχο σε κυρίαρχο. Η χρηματοδότησή του προέρχεται από το Δουκάτο του Λάνκαστερ, μια τεράστια συλλογή γης που περιλαμβάνει 45.700 στρέμματα γεωργικής γης στη Βόρεια Αγγλία και τη γη στην οποία βρίσκεται το Savoy Hotel του Λονδίνου.
Τα τεράστια λάθη της
Στα χρόνια της είδε τη Βρετανική Αυτοκρατορία να συρρικνώνεται και την παγκοσμιοποίηση να εξαπλώνεται, τον Σοβιετικό Κόσμο να καταρρέει και το Ηνωμένο Βασίλειο να αποχωρεί από την ευρωπαϊκή οικογένεια. Γνώρισε λατρεία αλλά και μένος, από κτήσεις, αποικίες, περιφέρεις της αυτοκρατορίας. Στις πιο δύσκολες στιγμές της ήταν όταν ένα ανθρακωρυχείο έθαψε με την κατάρρευση του ένα σχολείο στο χωριό Αμπερφάν, με τον τραγικό απολογισμό να φτάνει τους 144 νεκρούς, όπου οι 116 ήταν παιδιά. Η Βασίλισσα Ελισάβετ φτάνει δέκα μέρες μετα, ισχυριζόμενη πως φοβόταν πως θα αποσπούσε τα σωστικά συνεργεία από το έργο τους. Κατηγορήθηκε για απονιά, αδιαφορία, σκληρότητα, ανοησία. Καθυστερημένα πήρε θέση και απευθύνθηκε στο βρετανικό κοινό για το τραγικού θάνατο της πριγκίπισσάς Νταϊάνα, που σόκαρε ολόκληρη την υφήλιο. Η παραίτηση από τα καθήκοντα της βασιλικής οικογένειας του Πρίγκιπα Χάρι και της Μέγκαν Μάρκλ καθώς και οι περιγραφές του ζευγαριού για τον ρατσισμό που δέχθηκε λειτούργησαν ως μαύρες κηλίδες στο προφίλ της Βασίλισσας Ελισάβετ. Για μας τους Έλληνες επίσης δεν ξεχάστηκε ποτέ πως η βασίλισσα Ελισσάβετ είχε την νομική ισχύ και την ευκαιρία να δώσει χάρη στον 17χρονο Ευαγόρα Παλλικαρίδη και τους άλλους 8 αγωνιστές ΕΟΚΑ ενάντια στην αγγλική αποικιοκρατία, που απαγχονίστηκαν για το Βρετανικό Στέμμα δεν ήθελε να ξοδεύει χρήματα για σφαίρες εκτελώντας με λιγότερο οδυνηρά πυροβόλα. Δεν απολογήθηκε ποτέ για τους 33 καταγεγραμμένους πλέον βασανισμούς και θανάτους Κυπρίων αγωνιστών κατά την περίοδο 1955-59. Οι Μιχαλάκης Καραολής, Ανδρέας Δημητρίου, Ιάκωβος Πατάτσος, Ανδρέας Ζάκος, Χαρίλαος Μιχαήλ, Μιχαήλ Κουτσόφτας, Στέλιος Μαυρομμάτης, Ανδρέας Παναγίδης και Γρηγόρης Αυξεντίου, που τον έκαψαν ζωντανό οι Αγγλοι ήταν ήρωες που εκτελέστηκαν εις το όνομα της λάμψης του βρετανικού στέμματος. Στην επίσκεψη της Ελισάβετ στην Κύπρο το 1993, καθώς πήγαινε στην Ινδία, την φώναζαν δολοφόνο και «Αλισαβού», τής έσπασαν το παρμπρίζ της λιμουζίνας. Παρότι ως βασίλισσα έκανε πολλά ταξίδια, δεν επισκέφθηκε την Ελλάδα. Ο λόγος εντοπίζεται στη βαριά ιστορία της μοναρχίας στην Ελλάδα που είχε επηρεάσει την άμεση οικογένεια του συζύγου της, μιας και ο πατέρας του ο πρίγκιπας Ανδρέας, είχε υποβληθεί σε δίκη ως υπαίτιος της Μικρασιάτικης Καταστροφής, θα μπορούσε να είχε εκτελεστεί και η οικογένεια με τον Φίλιππο μικρό, φυγαδεύτηκε από τη χώρα, σύμφωνα με το BBC.
Βάζοντας την εικόνα της, πάνω απ την ευτυχία των άλλων
Ως μητέρα η Ελισάβετ ήταν απούσα στο μεγάλωμα των δυο πρώτων παιδιών της, του Κάρολου και της Άννας, που απέκτησε πριν αναλάβει τα καθήκοντα της. Αφιέρωνε πολύ χρόνο στον σύζυγό της πρίγκιπα Φίλιππο, που ήταν ακόμη νέος ο γάμος τους, ενώ ασχολούταν πολύ με την βασιλεία στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Τα δυο αυτά παιδιά ήταν σχεδόν εξολοκλήρου αναθρεμμένα από νταντάδες. Ο Κάρολος περιέγραψε τη μητέρα του ως «όχι τόσο αδιάφορη, αλλά σίγουρα αποστασιοποιημένη» στον Τζόναθαν Ντίμπλμπι, τον συγγραφέα της εξουσιοδοτημένης βιογραφίας του. Όταν, όμως η βασίλισσα Ελισάβετ απέκτησε τον Πρίγκιπα Ανδρέα 10 χρόνια μετά τη γέννηση της Άννας, έδειξε μια μεγαλύτερη αδυναμία και ένα ενδιαφέρον παραπάνω, ενώ στον μικρότερο γιο της, τον πρίγκιπα Εδουάρδο, έδειξε σχεδόν αδυναμία. Την σύζυγό του, δε, την Κοντέσα Σοφί, την θεωρούσε σχεδόν «κόρη» της, σύμφωνα με την Daily Mail. Ανακατεύτηκε στα αισθηματικά της αδελφής της, της πριγκίπισσας Μαργαρίτα, μη δίνοντας έγκριση για τον γάμο της με τον Πίτερ Τάουνσεντ γιατί ήταν διαζευγμένος. Την συμβούλευσε να τον αρρεβωνιαστεί για τουλάχιστον δυο χρόνια. Τελικά το ζευγάρι χώρισε. Η Μαργαρίτα παντρεύτηκε, χώρισε, έπινε, κάπνιζε, αγαπούσε τα πάρτη και έκανε πολλές σχέσεις, χωρίς μάλλον να βρει ποτέ εκείνα τα αισθήματα για τον πρώτο αγαπημένο, που η Ελισάβετ, περισσότερο βασίλισσα, παρα αδελφή, δεν της επέτρεψε να αγαπήσει. Το ίδιο έκανε ως μητέρα, στον Καρόλου, βάζοντας την εικόνα της πάνω από την ευτυχία του. Το ότι ήταν τρελά ερωτευμένος με την Καμίλλα, που ήταν διαζευγμένη άρα ακατάλληλη για σύζυγος βασιλιά, δεν την εμπόδισε να διάλεξε ως καταλληλότερη για σύζυγο του, πρώτα μεγάλη κόρη των αριστοκρατών Σπένσερ, την Σάρα, που όμως παρα ήταν ετοιμόλογη και με αυθάδικο χιούμορ και μετα την νεότερη Νταϊάνα. Ο βιογράφος Τομ Πάουρε έγραψε στο βιβλίο του «Ο επαναστάτης πρίγκιπας», ότι το καλοκαίρι του 1998 — ένα χρόνο μετά τον θάνατο της πριγκίπισσας Diana — ο πρίγκιπας Κάρολος ζήτησε από τη μητέρα του να δεχτεί επιτέλους την παρουσία της αιωνίως αγαπημένης του Καμίλλα Πάρκερ Μπόουλς στη ζωή του. Εκείνη απάντησε πως δεν ήθελε «καμία σχέση» με «αυτή την άγρια γυναίκα». Ο Κάρολος τελικά παράκουσε τις επιθυμίες της και παντρεύτηκε με την Καμίλλα.
«Μην παραπονιέσαι, μην εξηγείς»
Η βασίλισσα που παντού κουβαλούσε την τσάντα της, που χαρακτηρίστηκε ακόμη και από αστείες θεωρίες συνομωσίας ως κανίβαλος, που έζησε πολέμους και οικογενειακές τραγωδίες, χλιδές και μεγαλεία, λατρείες και μίση, είχε πάντα μα αρχή ζωής, κληρονομημένη από τη δυναμική της μητέρα: «Μην παραπονιέσαι, μην εξηγείς». Έτσι έζησε, βασίλεψε και άφησε την τελευταία της πνοή. Τελικά; Ναι! Μόλις τελειώσει το παιχνίδι, βασιλιάς και πιόνι μπαίνουν στο ίδιο κουτί!