«Μίλα.
Έχουμε τόση θάλασσα µπροστά µας.
Εκεί που τελειώνουµε εµείς
αρχίζει η θάλασσα» – Κική Δημουλά
Κυκλάδες. Αιωνιότητα! Φως! Μπλε παντού! Και καταμεσής σε κύματα βράχοι – νησιά και Ιστορία! Η Πάρος! Οι άνθρωποι είναι εκεί απ την Εποχή του Χαλκού, από τα 3.200 πριν την γέννηση του Χριστού. Μινωική Κυριαρχία! Ήταν σπουδαίο εμπορικό κέντρο.
«Σαν το μάρμαρο, Αρχίλοχε, της γης σου
λαμπερή και σκληρή, δεν τη χαλάει
Χάρος κανείς τη δόξα τη δική σου
Ολόρθη, με τον Όμηρο πλάι – πλάι» – Κωστής Παλαμάς
Ο Αρχίλοχος, ήταν, τον έβδομο αιώνα π.Χ. μεγάλος ποιητής στην Πάρο του σπουδαίου μαρμάρου, των ταξιδιών και του πολέμου. Λένε πως για τους αρχαίους ήταν ίσος με τον Όμηρο!
Ήταν πολεμιστής, ποιητής και μύστης της λατρείας της Δήμητρας. Λένε ότι έχασε τη ζωή του σε μάχη του νησιού του με τους Ναξιώτες, από έναν Νάξιο που λεγόταν Καλώνδας.
Δεν έγραφε για νίκες, ανδρεία και πολεμιστές σπουδαίους. Μόνο την το εφήμερο της ύπαρξης των ανθρώπων πρόσεχε και τον αιώνιο νόμο της εναλλαγής που κυβερνά τον κόσμο. Στον πόλεμο μόνο αθλιότητά έβλεπε…
Δεσπόζει, τώρα, στο νησί η Παροικιά, με το όνομα της να έχει ρίζες στα βυζαντινά χρόνια. Εκεί έχει ομορφιά, νυχτερινή ζωή, κοσμικότητα, την συνάντηση του παλιού κόσμου, με το τώρα.
Στην Παροικιά και η Παναγιά η Εκατονταπυλιανή, το στολίδι του νησιού. Σύμφωνα με την παράδοση, ο πρώτος ναός κατασκευάστηκε ή από την Αγία Ελένη ή από τον γιό της Κωνσταντίνο.
Νάουσα! Το λιμανάκι που κάποτε υπήρξε άντρο πειρατών, σήμερα θεωρείται ένα από τα πιο κοσμοπολίτικα σημεία των Κυκλάδων.
Οι παλιές αποθήκες των ψαράδων έχουν μετατραπεί σε εστιατόρια, καφετέριες και μπαρ και δημιουργούν ένα πολύχρωμο σκηνικό, που πολλές φορές έχει αποτυπωθεί σε κινηματογραφικές ταινίες ή σε σίριαλ.
Έχει απ όλα η Πάρος! Και τις Λεύκες. Στενά σοκάκια και παράδοση και ανέγγιχτα στον χρόνο, όλα.
Ήλιος, θάλασσα, αέρας, αλμύρα, φως, ήλιος, καλοκαίρι!
Και γεύσεις…ρεβιθάδες, αγκινάρες με κουκιά, ρύζι με γλυκοκολόκυθο, αμπελοφάσουλα με σκορδαλιά, σαλιγκάρια με μυρμητζέλι, σουπιές με μάραθα και μοναδικά μανιτάρια, οι ερυθροαμανίτες…
και… γλυκά από τυρί, μούστο, μέλι, οι μυζηθρόπιτες, οι μουσταλευριές, τα παστέλια και τα σαμωτά σύκα.
«Βράχια που του νερού
τα ξαναλέει ο αντίλαλος.
Κοπάδια σπίτια που τα πάει
Δάφνις γυμνός» – Οδυσσέας Ελύτης
Μια ανάσα μακριά, σα σχήμα στάλας από -είναι δυνατόν!- από βράχο, η Αντίπαρος, υπέροχη, μαγική, σαν από όνειρο φτιαγμένο. Η αρχαία Ωλίαρος που αποσχίστηκε από τη μητρική γη της Πάρου πριν από 4 εκατομμύρια χρόνια…
Σα άλλους καιρούς, στο χρόνο αιώνια, η Αντίπαρος ήταν η προίκα κυράς Βενετσιάνας, της Μαρίας Σομαρρίπα και έχτισε πύργο και έφτιαξε «το Σπίτι του Άρχοντα», το Κάστρο, και μετα το νησί δόθηκε, πάλι, προίκα στον Ντομένικο Πιζάνι, γιο του Δούκα της Κρήτης για τον γάμο του με την κόρη του δούκα της Νάξου, πριγκίπισσα Φιορέντζα.
Σήμερα σώζονται μια πύλη και κάποια ερείπια της βάσης του Πύργου, και εντός των τειχών, όμορφο το εκκλησάκι του Αγ. Νικολάου με το περίτεχνο τέμπλο και τα αρχαία μάρμαρα…
Και πιο πάνω στο ξωκλήσι του Σταυρού η θέα προς την Πάρο και τα γειτονικά νησάκια να σου κλέβει την ίδια την ψυχή…
«Να βρεις μίαν άλλη θάλασσα
μιαν άλλη απαλοσύνη
Να πιάσεις από τα λουριά
του Αχιλλέα τ’ άλογα
Αντί να κάθεσαι βουβή
τον ποταμό να μαλώνεις
Τον ποταμό να λιθοβολείς
όπως η μάνα του Κίτσου.
Γιατί κι εσύ θα ‘χεις χαθεί κι η ομορφιά σου θα ‘χει γεράσει» – Νίκος Γκάτσος
Και σοκάκια και σπίτια παλιά, μικρά, λευκά, χαρούμενα και λουλουδιασμένες αυλές και μπλε πορτοπαράθυρα και ασβεστωμένα δρομάκια και μπουκαμβίλιες και βασιλικοί και δυόσμοι.
Κυκλαδονήσι με σπηλιές και υπέροχο γαλάζιο που το θαύμασε ο Μαρκήσιος Νουαντέλ και μετά το λεηλάτησε και σταλαγμίτες του, ξεκολλημένοι απ τα σπλάχνα του νησιού, είναι τώρα εκθέματα στο μακρινό μουσείο Ερμιτάζ…
Το 1960 ο δεκάχρονος γιος του Αμερικάνου διπλωμάτη Τσαρλς Χόστλερ, απ τα ανοιχτά της Κωνσταντινούπολης, πέταξε στη θάλασσα ένα μπουκάλι, με ένα γράμμα φιλίας για όποιον το βρει. Το μπουκάλι έφτασε σε μια ακτή στην Αντίπαρο για να το βρει ένα 11χρονο αγόρι, ο Στέφανος. Τα παιδιά συναντήθηκαν, έναν χρόνο αργότερα και γίναν φίλοι για πάντα. Από ένα μήνυμα σε μπουκάλι…
«Το ξέραμε πως ήταν ωραία τα νησιά
κάπου εδώ τριγύρω που ψηλαφούμε
λίγο πιο χαμηλά ή λίγο πιο ψηλά
ένα ελάχιστο διάστημα» – Γιώργος Σεφέρης
Η Πηνελόπη Κατσαρέλη, επιχειρηματίας, πάντα, φωτογραφίζει στιγμές, λεπτομέρειες, εντάσεις, με το πάθος του πραγματικού εραστή της τέχνης, έχει αρχείο από 60.000 φωτογραφίες, δύο γιούς, τον έναν στην Μαδρίτη και τον άλλον, τον μικρό της μόλις τον καλοδέχτηκε, αρχιτέκτονα, από την Αγγλία στην Αθήνα και έναν σύζυγο που αγαπά και υποστηρίζει το βλέμμα της στον κόσμο. Ζει στο Αίγιο αλλά όλο και κάπου ταξιδεύει.
