Ω! Ναι την ξέρετε! Είναι εκείνη η έντρομη Γουέντυ, «η βασίλισσα της κραυγής», η σύζυγος του επιστάτη Τζακ Τόρανς – Τζακ Νίκολσον στην κινηματογραφική εκδοχή του best seller του Στίβεν Κίνγκ, Η Λάμψη, όπως το σκηνοθέτησε ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ. Ήταν στο Αννυ Χολ, στον Νευρικό Εραστή, η Ολιβ στον Ποπάυ, στα Κουλουβάχατα της Ιστορίας, μούσα του Ρόμπερτ Ολτμαν, αγαπημένη του Γούντι Άλεν, σπουδαία στο 3 γυναίκες, για το οποίο κέρδισε το βραβείο Γυναικείου ρόλου στο φεστιβάλ των Καννών!
Εμβληματικό μοντέλο της US Vogue και η δημιουργός του πιο δημοφιλούς παιδικού τηλεοπτικού προγράμματος
Σέλεϊ Ντιβάλ! Υπήρξε ακόμα παραγωγός, συγγραφέας και τραγουδίστρια και λατρεμένη των κριτικών κινηματογράφου για την ερμηνεία εκκεντρικών χαρακτήρων. Είχε ένα μοναδικό στιλ, πολύ αδύνατη και η ψηλή, έγινε η «Τουίγκι του Τέξας», έβαζε τεράστιες ψεύτικες βλεφαρίδες κάτω απ τα μάτια και λάνσαρε ένα στιλ δικό της στα 70s, που γίνανε εμβληματικές λήψεις από τον θρυλικό Μπέρτ Στέρν για την Vogue. Ήταν ακόμα λατρεμένη γυναίκα κωμικός στο θρυλικό Saturday Night Live της αμερικανικής τηλεόρασης.
Στην Αμερική ήταν δημοφιλής στη τηλεόραση και υπήρξε σήμα κατατεθέν η έναρξη της εκπομπής της, που έλεγε με μοναδικό ηχόχρωμα «Γεια σας, είμαι η Σέλεϊ Ντιβάλ…» στο μαγικό σόου για παιδιά που έφτιαχνε και παρουσίαζε μόνη της, το «Faerie Tale Theatre» με αφιερώματα στους μεγάλους παραμυθάδες όλου του κόσμου. Σ αυτή τη εκπομπή που σφράγισε τα παιδιά των ΗΠΑ τη δεκαετία του 80, η Σέλεϊ Ντιβάλ είχε ανακαλύψει και επιβάλλει ως σκηνοθέτη τον Τιμ Μπάρτον και συνεργάζονταν μόνιμα με τον Φράνσις Φορντ Κόπολα.
Η Τουίγκι του Τέξας που έγινε η μούσα του Ρόμπερτ Ολτμαν
Μεγάλωσε στο Τέξας και ήθελε να σπουδάσει Χημεία. Τόσο ψηλή, με κατάλευκο δέρμα, απίστευτα αδύνατη και με τεράστια μάτια μια βραδιά σε ένα πάρτι, συναντά τον σκηνοθέτη Ρόμπερτ Ολτμαν, με την καυστική, σαρκαστική, υποδόρια αναρχική δουλειά. Εκείνος εντυπωσιάζεται και το ίδιο βράδυ της προτείνει να γίνει πρωταγωνίστρια του. Ο ενθουσιασμός του ήταν τέτοιος, που η ψηλή γυναίκα που ήθελε να ασχοληθεί με την επιστήμη, είπε το «ναι» το ίδιο βράδυ. Έγινε η μούσα του! Η επιτυχία ήρθε, σχεδόν αστραπιαία για το παράξενο κορίτσι, που δεν έμοιαζε με τα άλλα στο Χόλυγουντ. Είναι η εποχή που το στιλ της υμνείται. Τα μεγάλα πουλόβερ, τα φαρδιά χρωματιστά φορέματα, η παλιά γραμμή ρούχων των Τεξανών αγροτισσών. Η Λόρα ΑσλεΪ την χρίζει βασίλισσα του ατελιέ της και εμπνέεται απ την ύπαρξη της. Στο Παρίσι γεννιέται από κείνη, ο όρος très Duvall!
Βραβείο ερμηνείας στις Κάννες, Γούντι Αλεν, Studio 54 και ένας μεγάλος έρωτας
Μετα τις Κάννες και τη βράβευση της με τις «3 Γυναίκες», συνεργάζεται με τον Γούντι Άλεν και μετακομίζει στη Νέα Υόρκη. Ερωτεύεται και ζει μαζί με τον Πολ Σάιμον του γνωστού μουσικού δίδυμου της φολκ ροκ Simon & Garfunkel. Χορεύαν τις νύχτες στο Studio 54, στο Μανχάταν και κάναν παρέα με άλλα ζευγάρια, όπως την Αντζελικα Χιούστον και τον Τζακ Νίκολσον, την Τζέιν Φόντα και τον Ντόναλντ Σάδερλαντ. Και φτάνει η οριακή στιγμή στη ζωή της!
Η Λάμψη, ο Κινγκ, ο Νίκολσον και το άγριο μπούλινγκ του Κιούμπρικ
Να λοιπόν μια ακόμη μεγάλη ταινία! Η Λάμψη! Το κείμενο του Κινγκ, ο Νίκολσον και κυρίως ο Κιούμπρικ που την οδήγησε με την επιθετικότητα και την καταπίεση στους 9 μήνες γυρίσματος, στα ψυχολογικά αδιέξοδα! «Ήταν μια εποχή αφόρητη», έχει ομολογήσει σε συνέντευξη της μετα την Λάμψη και την τρελή επιτυχία της ταινίας, η Ντιβάλ. «Ο χαρακτήρας του Τζακ Νίκολσον έπρεπε να είναι τρελός, επικίνδυνος και θυμωμένος όλη την ώρα. Και ο δικός μου χαρακτήρας επέβαλλε να κλαίω, να είμαι έντρομη και να ουρλιάζω 12 ώρες την ημέρα, κάθε ημέρα, για εννέα μήνες συνεχόμενους και έξι εργάσιμες την εβδομάδα», δήλωσε. Η εχθρότητα που έβγαλε ο Κιούμπρικ προς τη Ντιβάλ, θεωρήθηκε πρωτοφανής σε χολιγουντιανά γυρίσματα που τα συνδικάτα επιβάλλουν όρους. Σκηνοθετούσε τον Νίκολσον ελεύθερο από περιορισμούς για να βγάζει στην ταινία όσο το δυνατόν πιο ειλικρινή σκληρότητα.
Κάνοντας δώρο στον Κιούμπρικ τα μαλλιά που έχασε από άγχος στους 9 μήνες γυρισμάτων
Ο Κιούμπρικ επέβαλε σε όλο το συνεργείο του να μην κάνει παρέα, ούτε να τρώει μαζί της, ούτε να μιλάει στην Ντιβάλ. Έδωσε μάλιστα εντολή να ψιθυρίζουν ή να αλλάζουν εμφανώς θέμα συζήτησης, αν τους πλησίαζε η Σέλεϊ. Με μια σιωπή γύρω της και έναν αποκλεισμό, ο Κιούμπρικ πιστεύει ότι θα μπορέσει να τη σπάσει και να είναι αυθεντικά τρομαγμένη και δυστυχής. Όσον αφορά στην περιβόητη σκηνή του μπέιζμπολ με την τρελά επικίνδυνή έκφραση στα μάτια του Νίκολσον και εκείνη να προσπαθεί να του κρυφτεί και να σώσει τη ζωή της και του κινηματογραφικού γιου της, την είχε φτάσει πια στα όρια της. Στο τέλος των γυρισμάτων, η Σέλεϊ Ντιβάλ ήταν σκιά τους εαυτού εκείνης της όλο αυτοπεποίθησης γυναίκας, που χόρευε στο Studio 54 και λάτρευε να φτιάχνει τη δική της μόδα. Αποχαιρετώντας τον Στάνλεϊ Κιούμπρικ, με τη λήξη της ταινίας, που υπήρξε η προσωπική της κόλαση, του έκανε δώρο μια συσκευασία με τα μαλλιά της που είχε χάσει από το άγχος όλους αυτούς τους μήνες. Να σημειωθεί πως η Ντιβάλ αντιστεκόταν σθεναρά απέναντι στις επιθέσεις εκφοβισμού του σκηνοθέτη, πράγμα που τον έκανε ακόμα πιο σφοδρό και που δεν της συγχώρησε ποτέ, ακόμα και όταν την είδε να έχει φτάσει σε οριακό σημείο ισορροπίας για την ψυχική της υγεία. Υπάρχουν μάλιστα και κινηματογραφημένες στιγμές της τεταμένης ατμόσφαιρα μεταξύ του σκηνοθέτη και της ηθοποιού:
Επιστροφή στον Ολτμαν και Ολιβ στον Ποπάυ
Μετα την επιτυχία της Λάμψης, όπως η ίδια είχε παραδεχτεί «δεν της προσφέρθηκαν πολλοί ρόλοι». Θεώρησε πως ο Κιούμπρικ δυσφημούσε την εργασιακή της αντοχή. Είχε μια απομονωμένη μεγάλη φάρμα. Ζούσε μόνη. Ασχολούταν με τα λουλούδια της και τα δέντρα της, τις ροδιές και τους λωτούς. Λάτρευε το σκυλί της, που ονόμαζε «Ταπίνσκι», απ τους γονείς τους τη Τάπι και τον Στραβίνσκι. Ήταν αυτάρκης και ευτυχής στη μοναξιά της. Θα κάνει άλλη μια ταινία, γυρίζοντας στην ασφάλεια του Ρόμπερτ Ολταμαν, σε μια υπέροχη -υποκειμενικά για μας- προσαρμογή του Ποπάυ, όπου στέκεται αντάξια στο πλευρό του ιδιοφυή Ρόμπιν Γουίλιαμς ως μια απροσδόκητα δυναμική και κυρίαρχη Ολιβ Οϊλ. Από το 1982 μέχρι το 1986 μεγαλώνει τα παιδιά της Αμερικής με το υψηλής αισθητικής Faerie Tale, που θεωρήθηκαν ωραία αριστουργήματα τηλεοπτικής μεταφοράς της παιδικής λογοτεχνίας.
Η εύθραυστη ψυχική της υγεία έγινε πεδίο εκμετάλλευσης του άγριου τηλεοπτικού ριάλιτι για τα υψηλά νούμερα τηλεθέασης
Η Σέλεϊ κάνει μια ταινία το 2002 μόνο και εξαφανίζεται απ το προσκήνιο, ως το 2016. Η Αμερική σοκάρεται και όλα τα πρωτοσέλιδα περιοδικών και εφημερίδων δείχνουν τον αντίκτυπο που είχε μια συνέντευξη της στο σόου του περιβόητου τηλέ – σταρ Δρ. Phil στην οποία φαινόταν πως έπασχε από ψυχική ασθένεια.
Η εύθραυστη ψυχική της κατάστασή, ως είθισται σ αυτές τις περιπτώσεις, έγινε πεδίο εκμετάλλευσης του άγριου ριάλιτι του Dr. Phill προκειμένου να κάνει υψηλά νούμερα τηλεθέασης, όπως και έκανε, συγκλόνισε το κοινό. Διάσημοι και μη, ξεκίνησαν μια τεράστια καμπάνια για να πάψει αυτή η εκμετάλλευση. Ο Dr. Phill μες στην συμπόνοια, επιφανειακά, την οδηγούσε με τις ερωτήσεις του στο να εκθέσει την ασθένεια της σε όλη την Αμερική! Την οδήγησε να πει πως το βράδυ στον ύπνο της, την κακοποιούν και της επιτίθονται πνεύματα, πως οι γιατροί θέλουν να την σκοτώσουν και πως ο αγαπημένος της φίλος Ρόμπιν Γουίλλιαμς, δεν αυτοκτόνησε, αλλά ζει και έχει αλλάξει σχήμα και εκείνη τον βλέπει μισό, αχνά κάποιες φορές και μιλάνε. Ο όλο συμπόνοια τηλε σταρ την πήρε στο τέλος της εκπομπής με ανοιχτές τις κάμερες πάντα, για να την οδηγήσει σε ψυχιατρική κλινική. Εκείνη δεν δέχθηκε να υπογράψει για τη νοσηλεία της, ούτε για να πάρει φάρμακα. Η μητέρα της, την πήρε για να την πάει σπίτι, αλλά δεν γνώριζε ποιο σπίτι ήταν αυτό και δεν ήθελε να μπει, βρισκόμενη σε μεγάλη σύγχυση. Οι κάμερες της εκπομπής, ήταν πάντα εκεί και γράφανε κάθε φοβισμένη της αντίδραση, κάθε αγωνία. Μετά ήρθαν οι αντιδράσεις, η βοή, η οργή, ώσπου ξεχάστηκε το θέμα και πάει…
Μια δημόσια συζήτηση που πέρασε η μόδα της
Οι δημοσιογράφοι δεν βρίσκουν ίχνη της, φίλοι δεν υπάρχουν και έτσι, μαζί με το θέμα, ξεχάστηκε και η ίδια η Σέλεϊ. Λοιπόν; Τι είχε συμβεί στην αγαπημένη των παιδιών και όχι μόνο; Είχε ανθρώπους δίπλα της; Σωστή ιατρική υποστήριξη; Ήταν μια διαρκής μάχη η κατάστασή της, ή ίσως τα απομεινάρια της ζημιάς που της είχε κάνει ο Κιούμπρικ; Ένας τεράστιος δημόσιος διάλογος σχετικά με τη σημασία της ψυχικής υγεία και τον χειρισμό της απ την τηλεόραση και τα ΜΜΕ, που είχε πυροδοτηθεί σε πανεθνικό επίπεδο με πύρινες απόψεις απ όσους είχαν προβολή και λόγο, δεν έδωσε ποτέ απαντήσεις και τα τηλεοπτικά προγράμματα σαν αυτό του Δρ. Phill συνέχισαν με την ίδια θεματολογία και άλλα θύματα…
Κανείς δεν ξέρει τι απέγινε η Σέλεϊ Ντιβάλ
Η Σέλεϊ Ντιβάλ εξαφανίζεται. Το πως είναι και αν συνεχίζει να αγωνίζεται παραμένει μυστήριο. Εκείνη την περίοδο, το Ταμείο Ηθοποιών της Αμερικής ανακοίνωσε πως την έψαχνε για να αναλάβει οικονομικά, εξ ολοκλήρου, την θεραπεία της και να της εξασφαλίσει σωστή ιατρική κάλυψη. Κανείς δεν έμαθε, ποτέ, νέα της ξανά. Κάπου κάπου, αναρωτιούνται πως να ναι, όλοι εκείνοι που λάτρευαν τον πνεύμα, την καινοτομία της, την διαφορετικότητα της σε πρότυπα, μόδα, στιλ, ερμηνείες, επιλογές ρόλων. Και εύχονται να ναι καλά, όλα εκείνα τα παιδιά της δεκαετίας του 80, που μέσα απ τις τηλεοπτικές της εκπομπές, τα αντιμετώπισε ως θεατές απαιτήσεων και υψηλής αισθητικής που έβαλε ομορφιά στις ζωές τους. Όπου και αν είναι, θα είναι πάντα η αγαπημένη τους! Τελικά έφυγε από τη ζωή, αυτόν τον Ιούλιο του 2024, εξαιτίας επιπλοκών από διαβήτη. Είχε επιστρέψει στο σπίτι της στο Τέξας και “είναι ελεύθερη, πιά, από βάσανα”, όπως έγραψαν οι δικοί της! Ελεύθερη!
