Έλα στη θέση μου: Ένα ανοιχτό γράμμα στους άντρες φίλους μου

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΤΣΑΠΑΤΣΑΡΗ

Σου έχει συμβεί ποτέ να θες να περπατήσεις ή να αθληθείς σε εξωτερικούς/μη πολυσύχναστους χώρους μετα τη δύση του Ηλίου και να μην το κάνεις γιατί φοβάσαι για τη σωματική σου ακεραιότητα; Σου έχει συμβεί ποτέ να πάρεις το ασανσέρ μόνος σου με έναν άγνωστο και να αισθάνεσαι αμήχανα έως άβολα; Πόσες φορές γυρίζοντας με τα πόδια μετά από ξενύχτι σκέφτηκες να αποφύγεις στενά κι απόκεντρα δρομάκια από φόβο γιατί το τι μπορεί να σου συμβεί; Πόσες φορές κοίταξες τον εαυτό σου 2 και 3 φορές στο καθρέφτη και άλλαξες ρούχα γιατί φοβήθηκες ότι ήταν υπερβολικά “προκλητικά” για να βγεις στο δρόμο;Πόσες φορές σου έχει συμβεί το πρωί μιας σημαντικής επαγγελματικά ημέρας να αναθεωρήσεις το ντύσιμό σου και να διαλέξεις επίτηδες μια υπερβολικά συντηρητική εμφάνιση που δε σε εκφράζει από φόβο ότι δεν θα σε πάρουν στα σοβαρά ως επαγγελματία; Πόσες φορές σε έχουν ρωτήσει γιατί δε χαμογελάς, αφού αυτό πρέπει να κάνει το φύλο σου; Σου έχουν πει ότι η καριέρα που διάλεξες είναι υπερβολικά δύσκολη και σκληρή για να ανταπεξέλθεις ως άντρας; Και πόσες φορές σου έχουν πει ότι στην ηλικία σου δε θα έπρεπε να ταλαιπωρείσαι με καριέρες και πρέπει να επικεντρωθείς στο γάμο και την διαιώνιση του είδους; Εχεις ακούσει άραγε συγγενείς και φίλους σου να σε προτρέπουν να βιαστείς να μείνεις έγκυος γιατί κοντεύεις τα 40 κι εκεί κοντά είναι η “ημερομηνία λήξης” του φύλου σου;  Σε έχουν συμβουλεύσει ποτέ να μην είσαι “εύκολος” και να μην κυκλοφορείς κάθε βράδυ με διαφορετική γυναίκα γιατί τι θα πει ο κόσμος κι εσύ δεν είσαι τέτοιο παιδί; Ή μήπως άφηναν την αδερφή σου να βγαίνει ραντεβού όποτε ήθελε ενώ εσύ έπρεπε να κάτσεις σπίτι να διαβάσεις γιατί άλλο η αδερφή σου και άλλο εσύ;Σου έχει συμβεί άραγε να πέσεις θύμα βιασμού ή σεξουαλικής παρενόχλησης και να σου πουν ότι εσύ φταις γιατί ήσουν προκλητικά ντυμένος; Εσύ φταις γιατί τα καλά παιδιά δε συχνάζουν σε τέτοια μέρη; Εσύ φταις γιατί τι γύρευες τέτοια ώρα να τριγυρνας στα μπαρ; Εσύ φταις γιατί στην τελική, έτσι είναι το άλλο φύλο βρε αδελφέ, έχει πιο έντονες ορμές από τις δικές σου και κάπου κάπου επιτίθεται κιόλας αν το προκαλέσεις;

Σου έχει συμβεί να σε κακομεταχειριστεί το άλλο φύλο γιατί απλά δεν έχεις τη σωματική δύναμη να αντεπιτεθείς; Και όταν πήγες να το καταγγείλεις, σου συνέβη ποτέ να σε συμβουλεύσουν να γυρίσεις σπίτι σου και να σώσεις το γάμο σου; Όχι; Αναρωτήθηκες ποτέ γιατί;

Μιλάω σε σένα το φίλο, που ξέρω ότι είσαι καλός άνθρωπος και σέβεσαι το συνάνθρωπο. Σε εσένα που έχεις καλές προθέσεις, όμως συχνά ξεχνάς ότι ως ετεροφυλόφιλος άντρας απολαμβάνεις κάποια προνόμια παραπάνω. Δεν προσπαθώ να μιλήσω με μισογύνηδες ή περιορισμένης εμβέλειας άντρες ΚΑΙ γυναίκες που αναμασούν στερεότυπα με ασέβεια και αμορφωσιά. The road to Hell, όμως, is paved with good intentions, που λένε εδώ στο χωριό μου. Ο δρόμος προς την Κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις. Θα με ρωτήσεις: και τι μπορώ να κάνω εγώ, παραπάνω από αυτό που κάνω ήδη; Σύμφωνα με την Βικιπαίδεια, ως ενσυναίσθηση ορίζεται η συναισθηματική ταύτιση με την ψυχική κατάσταση ενός άλλου ατόμου, και η κατανόηση της συμπεριφοράς και των κινήτρων του. Ας ξεκινήσουμε από αυτό. Προσπάθησε να μπεις στη θέση μου. Θα σου έλεγα να είσαι πιο αυστηρός με τον εαυτό σου όταν τον πιάνεις να αναμασά πανάρχαια και ξεπερασμένα στερεότυπα: η γυναίκα που πρέπει να μαγειρεύει. Η γυναίκα που πρέπει να απέχει από τον εργασιακό στίβο τελείως τουλάχιστον για τα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού της. Ακόμα και κάτι τόσο απλό: το ποδόσφαιρο είναι αντρικό σπορ, το μπαλέτο είναι μόνο για κορίτσια – το ήξερες άραγε ότι μια από τις μεγαλύτερες σταρ της Αμερικής αυτή τη στιγμή είναι η Megan Rapinoe, η πρόσφατα στεφθείσα πρωταθλήτρια κόσμου με την Εθνική Ομάδα των ΗΠΑ; Θα σου έλεγα να προσέχεις πως εκφράζεσαι σχετικά με τις γυναίκες: σε μια κοινωνία όπου ο πιο ευρέως διαδεδομένος χαρακτηρισμός μιας γυναίκας που φέρθηκε άσχημα ή ντύνεται “προκλητικά” είναι “πουτάνα”, εσύ διάλεξε να διαφωνήσεις. Δε νομίζω ότι ταιριάζει στο επίπεδό σου να εκφράζεσαι σαν μαστρωπός της Τρούμπας της δεκαετία του ‘30 εν έτει 2019, δεν είναι έτσι; Και δεν ξέρω αν το σκέφτηκες ποτέ, αλλά οι “πουτάνες” είναι και αυτές εργαζόμενες και μάλιστα υπό υπερβολικά αντίξοοες συνθήκες και συχνά θύματα ανθρώπινης εμπορίας, και τους αντιστοιχεί ο αντίστοιχος σεβασμός.Και τέλος, θα σου έλεγα να προσέχεις πως μιλάς σε άλλους άντρες και ειδικά μικρότερούς σου – και πως μιλάς στον εαυτό σου. Και να αναρωτιέσαι: οι άντρες δεν κλαίνε – γιατί; Οι άντρες δε φοράνε ροζ ή παστέλ – μα γιατί; Οι αληθινοί άντρες γουστάρουν ζεμπεκιά και όχι ποπ – μα σοβαρά τώρα; Βγαίνει μια ολόκληρη ζωή ακούγοντας μόνο βαριά ρεμπέτικα και χέβι μέταλ; Μήπως εν τέλει μαζί με την καταπίεση των γυναικών για να χωρέσουν σε μια συγκεκριμένη κοινωνική νόρμα, έρχεται και η μια κάποια καταπίεση των ανδρών; Γι’ αυτό την επόμενη φορά που σου’ ρχεται να κλάψεις, κλάψε. Ακόμα κι αν αυτό είναι μπροστά στον καθρέφτη σου. Εδώ ολόκληρος Ομπάμα έκλαψε σε προεκλογική συγκέντρωση.

Γιατί τελικά σε μια δημοκρατική κοινωνία είμαστε και θα έπρεπε να είμαστε όλοι όσο πιο διαφορετικοί γίνεται, αλλά πάντα ίσοι. Γιατί θέλω κι εγώ να γυρνάω μόνη μου στους δρόμους ό,τι ώρα θέλω χωρίς να φοβάμαι. Θέλω να ντύνομαι όπως θέλω χωρίς να αισθάνομαι ότι μειώνεται η αξιοπρέπειά μου απέναντι στην κοινωνία. Και θέλω, όταν η φίλη μου πέσει θύμα παρενόχλησης να την πιστέψεις. Κι εσύ και όλοι μας. Και να βοηθήσεις να φτιάξουμε μια κοινωνία όπου θα φταίει ο φταίχτης και όχι αυτή.

Γιατί εμείς οι γυναίκες δεν κρατάμε παρά το μισό του ουρανού. Το άλλο μισό το κρατάς εσύ.