Μία μαύρη πτυχή της πανδημίας ήταν κι οι περιπτώσεις ενδο-οικογενειακής βίας, που στην «ανεπτυγμένη» Ευρώπη αυξήθηκε κατά 30%. Μαύρη και σκληρή εικόνα, διότι ο εγκλεισμός λόγω της πανδημίας οδήγησε σε ακόμη πιο οδυνηρή θέση τις γυναίκες σε όλον τον κόσμο, ανεξαρτήτως, αν πρόκειται για συζύγους ή συντρόφους, μεγάλες ή μικρές, πλούσιες ή φτωχές κι είχαμε τετραπλασιασμό των καταγγελιών για περιστατικά βίας εναντίον τους ή κατά των παιδιών τους!!!
Ενδοοικογενειακή βία: θλιβερή πρωτιά για την Ισπανία, 1070 περιστατικά τον Απρίλιο στην Ελλάδα και μόλις 405 κλίνες
Οι ειδικοί μιλούν για περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, που αυξήθηκαν έως και 300% με πρωταθλήτρια την Ισπανία! Επισημάνθηκε, δε, ότι οι 405 κλίνες που υπάρχουν στην Ελλάδα, για να βρουν θέση κακοποιημένες γυναίκες είναι ανεπαρκείς, αφού μόλις τον Απρίλιο οι κλήσεις στον τηλεφωνικό αριθμό της χώρας μας, για ενδοοικογενειακή βία ήταν 1.070! Αν θεωρηθεί, μάλιστα, πως μόλις 1 στις 10 περιπτώσεις καταγγέλλεται, όπως υπολογίζουν οι ειδικοί, τότε οι λύσεις είναι σταγόνα στον ωκεανό μπροστά στο πρόβλημα, παρόλο, που οι Ελληνίδες – κι είναι ένα ερώτημα – προτιμούν τη σιγουριά του δικού τους φιλικού/οικογενειακού περιβάλλοντος από τους ξενώνες φιλοξενίας. Η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την αρμόδια Φεντερίκα Μογκερίνι εξακολουθεί να λαμβάνει χώρα καθημερινά, είτε στο σπίτι, στη δουλειά, στο σχολείο, στο δρόμο ή στο διαδίκτυο. «Η βία κατά των γυναικών είναι βία κατά ολόκληρης της κοινωνίας – οπότε ολόκληρη η κοινωνία πρέπει να αντιδράσει για να την τερματίσει. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ήδη μακράν ο πρώτος επενδυτής στην ισότητα των φύλων στον κόσμο, και μαζί με τους εταίρους μας, θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για τα ανθρώπινα δικαιώματα των γυναικών», ανέφερε. Η μία στις τρεις γυναίκες παγκοσμίως έχουν βιώσει σωματική ή σεξουαλική βία σε κάποιο σημείο της ζωής τους. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα Ηνωμένα Έθνη ξεκίνησαν την πρωτοβουλία Spotlight, μια πολυετή συνεργασία για την εξάλειψη κάθε μορφής βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών (VAWG) ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2017. Κάποια χρηματοδοτικά προγράμματα έχουν ήδη ξεκινήσει και αφορούν στην Αφρική κυρίως σ΄ αυτήν τη σαδιστική πρακτική της κλειτοριδεκτομής και σε ό, τι αφορά στην Ασία κατεξοχήν στο trafficking ενώ έχουν γίνει προσπάθειες για μείωση της βίας κατά γυναικών και στην Λατινική Αμερική.
Οι Ελληνίδες, η γυναικοκτονία, η βία, από συντρόφους, συζύγους, πατεράδες
Η θέση της Ελληνίδας παρότι ανέλαβε με ευρεία πλειοψηφία η Αικατερίνη Σακελλαροπούλου Πρόεδρος της Δημοκρατίας στις 13/3/2020 παραμένει ευάλωτη και μέσα σε συνθήκες εγκλεισμού, ακόμη πιο δύσκολη. Την ώρα, που με κομμένη την ανάσα όλη η Ελλάδα παρακολουθεί τον επίλογο του δράματος της οικογένειας Τοπαλούδη, με τους καταδικασθέντες Μανώλη Κούκουρα κι Αλέξανδρο Λουτσάι για τον μαρτυρικό θάνατο της φοιτήτριας από τον Έβρο, η οικονομική κρίση φάνηκε να επαναφέρει στο προσκήνιο το σκληρό πρόσωπο της βίας κατά των γυναικών. Ξύλο και αχαλίνωτη βία, κατά κανόνα από συντρόφους, συζύγους ή πρώην συζύγους ή ακόμη και πατεράδες, όπως συνέβη με την τραγωδία στην Κέρκυρα, που μετανάστης σκότωσε την κόρη του, γιατί δεν ήθελε τον σύντροφό της. Είναι θέμα, το οποίο παραδέχονται το οποίο παρά τη βελτιωμένη κατάσταση στην Ευρώπη, σε σχέση με άλλες ηπείρους, δεν είναι ήσσονος σημασίας.
Αύξηση των περιστατικών βίας σ΄ όλον τον κόσμο
Καταθέτοντας τα στοιχεία που έχει δώσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας η κ. Σοφία Βούλτεψη, πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου της Βουλής τόνισε πως δείχνουν ότι μόνο τον Απρίλιο τα περιστατικά βίας αυξήθηκαν σε όλο τον κόσμο σε ποσοστό 60% σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά. Μάλιστα, αυτή η αυξητική τάση υπάρχει σε όλες τις χώρες, δηλαδή, ανεξαρτήτως κοινωνικής κατάστασης που υπάρχει σε κάθε χώρα. Επίσης, υπολόγισαν πως αν ο εγκλεισμός διαρκούσε άλλους 6 μήνες, τότε τα θύματα βίας γυναίκες και παιδιά θα έφταναν τα 31 εκατ. σε όλο τον κόσμο!!! Μιλάμε για πογκρόμ.
Η Βουλή των Ελλήνων για την αύξηση των κρουσμάτων ενδοοικογενειακής βίας
Σημαντικές παρατηρήσεις επί του πρακτέου, σχόλια και διευκρινιστικές ερωτήσεις για το αν υπάρχει μέριμνα και χρηματοδότηση για τις δομές κι αν εφαρμόζονται τελικά όσα προβλέπει η Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης, κατέθεσαν αναλόγως οι βουλευτές κ. Ραλλία Χρηστίδου (ΣΥΡΙΖΑ), κ. Νάντια Γιαννακοπούλου (Κίνημα Αλλαγής), κ. Λιάνα Κανέλλη (ΚΚΕ), κ. Αναστασία-Αικατερίνη Αλεξοπούλου (Ελληνική Λύση), κ. Αγγελική Αδαμοπούλου (ΜέΡΑ25), κ. Αναστάσιος Χατζηβασιλείου (ΝΔ) και κ. Θεόφιλος Ξανθόπουλος (ΣΥΡΙΖΑ). Από την πλευρά της αξιωματικής αντιπολίτευσης η κ. Ραλλία Χρηστίδου ρώτησε αν μετά την αύξηση των κρουσμάτων ενδοοικογενειακής βίας οι νέες δομές είναι επαρκείς και κατά πόσο τηρούνται τα μέτρα υγειονομικής προστασίας για όσες γυναίκες και τα παιδιά τους χρειάζεται να καταφύγουν σε αυτές. Αναφερόμενη ειδικότερα στις μετανάστριες και πρόσφυγες που ενδεχομένως χρειαστούν τις δομές, ζήτησε να μάθει σε πόσες γλώσσες μπορεί να απαντήσει πλέον το τηλεφωνικό κέντρο για τις κακοποιημένες γυναίκες, αλλά και το έντυπο ενημερωτικό υλικό της ΓΓΟΠΙΦ. Αναρωτήθηκε αν οι νέοι σχεδιασμοί της κυβέρνησης για τα κλειστού τύπου κέντρα στα νησιά, επηρεάζουν τη δυνατότητα της Γενικής Γραμματείας να έχει στοιχειώδη πρόσβαση στο εσωτερικό τους ώστε να μπορέσει να βοηθήσει έγκλειστα θύματα έμφυλης βίας.
Πως λειτούργησε η τηλεφωνική γραμμή για ενδοοικογενειακή βία, τα καλέσματα για την φρικώδη βία και τον φόβο
Στην ενημέρωσή της για τα αποτελέσματα της εκστρατείας κατά της ενδοοικογενειακής βίας στη διάρκεια της καραντίνας, η Γενική Γραμματέας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, κ. Μαρία Συρεγγέλα, τόνισε ότι τον Απρίλιο στην ειδική τηλεφωνική γραμμή καταγράφηκαν 1.769 κλήσεις, από τις οποίες οι 1.070 αφορούσαν καταγγελίες βίας, οι 648 αφορούσαν ενδοοικογενειακή βία κατά των γυναικών, οι 420 από σύζυγο, 28 από πρώην σύζυγο, 64 από σύντροφο και 28 από πρώην σύντροφο, 28 από πατέρα, 20 από μητέρα,19 από αδελφό ή αδελφή, 77 από τέκνο. Οι υπόλοιπες κλήσεις αφορούσαν βία από άλλα πρόσωπα δηλαδή μπορεί να αφορούσαν «σεξουαλική παρενόχληση, έμφυλη βία γενικότερα, δηλαδή trafficking, πορνεία, βιασμούς. Οι 648 ήταν συγκεκριμένα που δήλωσαν ότι δέχονται ενδοοικογενειακή βία και ενδεχομένως έδωσαν κάποια παραπάνω στοιχεία». Σημείωσε ακόμη ότι επτά στις δέκα περιπτώσεις την καταγγελία έκαναν τα ίδια τα θύματα, γιατί στις υπόλοιπες των περιπτώσεων έγιναν από γονείς, αδέλφια, γείτονες, φίλοι ακόμη και τα παιδιά. Ο φόβος δηλαδή ζει και βασιλεύει, επομένως χρειάζεται κι άλλοι αντιμετώπιση, ώστε το έγκλημα να βρίσκει τιμωρία.
Καταγγελίες και περιστατικά βίας
Τον Μάρτιο υπήρξαν 325 καταγγελίες για περιστατικά βίας, από τις 454 κλήσεις στον πενταψήφιο αριθμό καταγγελιών, με περιστατικά βίας κατά γυναικών από σύζυγο και σύντροφο να είναι 135 και 23 αντίστοιχα και οι υπόλοιπες να αφορούν πρώην συζύγους και συντρόφους, γονείς, μέλη οικογένειας ή τρίτα πρόσωπα. Παρατήρησε ότι σε κάθε περίοδο, όταν η οικογένεια συνευρίσκεται για παρατεταμένο χρόνο μέσα στο σπίτι, αυξάνονται τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. Επίσης, ενημέρωσε για την κατάσταση στους ξενώνες φιλοξενίας κακοποιημένων γυναικών, σημειώνοντας ότι 41 περιπτώσεις κακοποιημένων γυναικών ζήτησαν φιλοξενία, ενώ υπάρχουν 204 κενές θέσεις από τις συνολικά 405 υφιστάμενες σε όλη την Ελλάδα. Ενημέρωση για τις δομές, τα έκτακτα μέτρα λόγω καραντίνας και τη συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές και την επιστημονική κοινότητα, για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών, έκανε και η Θεοδοσία Ταντάρου–Κρίγγου, πρόεδρος του Κέντρου Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ). Παρόλα αυτά δεν έγινε εκτενής παρουσίαση των δομών αυτών κι αν υπάρχουν προβλήματα τέτοια, ώστε να καθίσταται δύσκολη η διαμονή, διότι πολλές Ελληνίδες επιλέγουν να μείνουν δυο – τρεις μέρες και στη συνέχεια επιστρέφουν σε κάποιο φιλικό τους πρόσωπο.
Ηλικίες, που βιώνουν βία
Η κυρία ηλικιακή ομάδα που κάλεσε στην γραμμή 15900, που διαφημίστηκε από την Ελεονώρα Μελέτη ήταν 40 με 54 ετών, το 27%, με αμέσως επόμενη την ηλικιακή ομάδα των 25 έως 39 ετών. Η οικογενειακή κατάσταση της πλειοψηφίας, όπως είπαμε, ήταν έγγαμες με παιδιά, ήταν το 62% και απασχολούμενες το 21%. Οι κλήσεις που δέχτηκε η γραμμή αφορούσε κατά 80% Ελληνίδες ενώ το 10% αφορούσε βία προς τα παιδιά. Καταγγελίες έγιναν κι από πτυχιούχους Πανεπιστημίων αλλά κι απόφοιτες μεταπτυχιακών διπλωμάτων. Βεβαίως, παρότι ήταν πολλές οι γυναίκες, με υψηλό μορφωτικό επίπεδο που κατήγγειλαν το γεγονός οι επιστήμονες γνωρίζουν, ότι συχνά είναι εκείνες που πιο εύκολα εμπιστεύονται τις κρατικές δομές. Αντίθετα, γυναίκες, με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο ή εργασία με χαμηλή αμοιβή συχνά εγκλωβίζονται και δύσκολα ζητούν βοήθεια ή καταγγέλλουν τα εν λόγω περιστατικά ή φοβούνται πολύ περισσότερο για να προχωρήσουν σε πράξεις ή κινήσεις που θα «εκνευρίσουν» τον σύντροφο, αφού οι διαδικασίες πολλές φορές είναι αργές με αποτέλεσμα να είναι εκτεθειμένες. Το σημαντικό είναι πως όλες οι πολιτικές δυνάμεις αποφάνθηκαν ότι μπορούν να ενωθούν γι΄ αυτό το θέμα, που ταλανίζει τις Ελληνίδες αλλά πια και τις μετανάστριες και τις προσφυγοπούλες, οι οποίες είναι στις δομές μαζί με τους συζύγους κι είναι ακόμη πιο ευάλωτες, λόγω και των προβλημάτων στη γλώσσα αλλά και της διαφορετικής νοοτροπίας, να καταγγείλουν ότι γίνονται αποδέκτες βίας.
Τα θλιβερά στοιχεία της Εμπορίας Ανθρώπων του Υπουργείου Εξωτερικών
Ο Ηρακλής Μοσκώφ, ο Εθνικός Εισηγητής για την Καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων του Υπουργείου Εξωτερικών στην αμέσως επόμενη συνεδρίαση της συγκεκριμένης επιτροπής της Βουλής εξήγησε ότι «οι επιπτώσεις της κρίσης επιβαρύνουν δυσανάλογα την ήδη ευάλωτη θέση των πιθανών θυμάτων, που έχουν ψυχολογικά τραύματα, σωματικές βλάβες, έλλειψη πόρων επιβίωσης και νομιμοποιητικών εγγράφων, το οποίο είναι προφανές ότι λειτουργεί προς όφελος των κυκλωμάτων εκμετάλλευσης εφόσον έχει δυσχεράνει την ήδη επιβαρυμένη θέση τους». Έκρουσε όμως και τον κώδωνα του κινδύνου τονίζοντας ότι «με δεδομένες τις περικοπές ή τον επαναπροσδιορισμό των οικονομικών προτεραιοτήτων και των διαθέσιμων ανθρώπινων και οικονομικών πόρων εκφράζονται ανησυχίες για την αποτελεσματική λειτουργία των μηχανισμών προστασίας, καταστολής και πρόληψης, που συνεπάγεται τη μειωμένη δραστηριότητα των διωκτικών αρχών να διερευνούν περιπτώσεις εμπορίας ανθρώπων και να εντοπίζουν πιθανά θύματα. Αυτό είναι μια ανησυχία», ανέφερε και τόνισε πως μπαίνουμε σε αχαρτογράφητα νερά, με νέες δυσκολίες. «Οι ανθρωπιστικές οργανώσεις, επίσης που παρέχουν στέγαση υποστήριξη και αποκατάσταση στα θύματα, αναγκάζονται να μειώσουν τους διαθέσιμους πόρους και παράλληλα προειδοποιούν σχετικά με τις δυσκολίες πρόσβασης των θυμάτων σε υπηρεσίες στέγασης, γεγονός που θέτει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία και αυξάνει τον κίνδυνο της επαναθυματοποίησης».
Η παύση των δικών και το trafficking
Σε ό,τι αφορά τις δίκες, τα κλειστά δικαστήρια, οι αναβολές των δικών, επίσης, εξήγησε ο κ. Μοσκώφ, μπορεί να έχουν δυσμενείς συνέπειες για την προστασία των θυμάτων. Επίσης, αρνητικές συνέπειες έχει η καθυστερημένη ή εσπευσμένη επιστροφή των θυμάτων στις χώρες καταγωγής τους, που θέτει σε κίνδυνο την υγεία και προστασία τους. Η κρίση από την πανδημία δημιουργεί το περιθώριο για την εμφάνιση νέων ή επιδεινούμενων μορφών εκμετάλλευσης λόγω της κοινωνικής απομόνωσης ή της αυξημένης χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Η εμπορία ανθρώπων, για παράδειγμα με στόχο τη σεξουαλική εκμετάλλευση έχει προσαρμοστεί σε διάφορες μορφές διαδικτυακού trafficking. Σ΄ αυτή τη διαπίστωση συντείνουν τα αποδεικτικά στοιχεία για τον πολλαπλασιασμό της πορνογραφίας κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης, γεγονός που τροφοδοτεί τη ζήτηση για σεξουαλική εκμετάλλευση. Επίσης, λόγω της εργασίας από απόσταση αλλά και των κλειστών σχολείων, οι δράστες αναπτύσσουν νέους τρόπους στόχευσης των υποψήφιων θυμάτων τους στο διαδίκτυο. Όσον αφορά στους νέους, η προσέγγιση γίνεται μέσω των διαδικτυακών συζητήσεων ακόμα περισσότερο και μέσω ακόμα από πλατφόρμες με βιντεοπαιχνίδια και άλλες μορφές επικοινωνίας μαζί τους».
