Λίγες ώρες προτού η κυβέρνηση ανακοινώσει τα μέτρα για κλείσιμο των καφετεριών, για κλείσιμο πολλών δομών, δημόσιων και ιδιωτικών, ταβερνών κ.ά., ο κόσμος στο κέντρο της Αθήνας περνοδιάβαινε σαν να μην τρέχει τίποτα. Το ίδιο και παιδιά. Κυρίως έφηβοι, σε μικρές παρέες. Μέσα σε όλα , άνθρωποι μεγάλης ηλικίας, ένιωθαν άβολα, όταν είδαν ότι χάνουν και τον εκκλησιασμό. Άνθρωποι μεγάλης ηλικίας, προτίμησαν να μη χάσουν το καφεδάκι τους και κάποιοι όντως έμειναν στο σπίτι, τηρώντας τα μέτρα. Πάμε καλά; Όχι, δεν πάμε καθόλου καλά, αν νομίζουμε ότι τα μέτρα δεν μας αφορούν και κάνουμε του κεφαλιού μας. Στην παρούσα φάση κρίνεται η υπευθυνότητα του καθενός απέναντι στους συνανθρώπους του. Εν μέσω μιας προσφυγικής κρίσης, με τον Ερντογάν, να έχει βαλθεί να παίξει με τα νεύρα μας, η κυβέρνηση ήταν προετοιμασμένη για όλα αυτά; Όχι, φυσικά και δεν ήταν. Καταρχήν στελέχη της Νέας Δημοκρατίας προεκλογικά λοιδορούσαν το δημόσιο σύστημα υγείας, με τον τωρινό βουλευτή Μπάμπη Παπαδημητρίου να δίνει ρεσιτάλ εναντίον του. Φυσικά και δεν συμμερίζονται όλοι οι βουλευτές της ΝΔ, την ίδια άποψη. Κι ο Κυριάκος Μητσοτάκης προεκλογικά έλεγε ότι το Δημόσιο Σύστημα Υγείας χρειάζεται ενίσχυση σε προσωπικό. Παρόλα αυτά δεν έγινε κάτι για την αναβάθμισή του, παρά μόνο πολύ πρόσφατα, κι ενώ η υγειονομική κρίση ήταν ήδη σε εξέλιξη.
Η μεγάλη μεταρρύθμιση στο Σύστημα Υγείας κακά τα ψέματα ξεκίνησε επί Αυγερινού (ΠΑΣΟΚ) και σε μεγάλο βαθμό ολοκληρώθηκε επί Γιώργου Γεννηματά. Όμως, το πρόβλημα της πρωτοβάθμιας φροντίδας, παρότι στα χωριά λύθηκε με τα Κέντρα Υγείας, στην πρωτεύουσα παρέμεινε. Τα τελευταία χρόνια το ΙΚΑ είχε ξεχαρβαλωθεί, το να πάρεις σειρά, ήταν ανέκδοτο κι οι εφημερίες στα νοσοκομεία ήταν και παραμένουν ένα μόνιμο πρόβλημα. Πολλές προσπάθειες έγιναν από διάφορους υπουργούς Υγείας. Άλλες δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ, γιατί οι πρωθυπουργοί, άλλαζαν γρήγορα τους υπουργούς Υγείας, άλλες γιατί άλλαζαν οι κυβερνήσεις, άλλες γιατί τα μεγάλα συμφέροντα στον χώρο της Υγείας δεν άφηναν και πολλά περιθώρια για μεταρρυθμίσεις, κι άλλες δεν έγιναν ποτέ, γιατί κάποιοι υπουργοί που πέρασαν δεν ήθελαν να σπάσουν αβγά. Το παράδειγμα του σκανδάλου της φαρμακευτικής εταιρίας, Νοβάρτις, εξάλλου, εξακολουθεί, να ταλανίζει την πολιτική ζωή. Έτσι, σε μία μεγάλη και δύσκολη χρονική συγκυρία, το τρίδυμο Κουρουμπλής – Ξανθός – Μπασκόζος και στη συνέχεια το τρίδυμο Ξανθός – Πολάκης – Μπασκόζος κλήθηκαν να πείσουν τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ότι η Ελλάδα δεν μπορεί μέσα στην οικονομική κρίση, που το δημόσιο σύστημα υγείας πιέζεται ακόμη παραπάνω να μείνει χωρίς γιατρούς.
Προς τιμήν του ΠΟΥ, κάτι άρχισε να γίνεται και το σύστημα άντεξε και τις εισαγωγές ασφαλισμένων και ανασφάλιστων, Ελλήνων και μεταναστών. Εισαγωγές, με πολλά είναι η αλήθεια προβλήματα, διότι υπήρχε και το πρόβλημα των μαζικών συνταξιοδοτήσεων, αφού πολλοί γιατροί και νοσηλευτές είχαν μπει στο σύστημα υγείας το 1981 και βιάζονταν να φύγουν προτού αλλάξει το καθεστώς στις συντάξεις. Η λύση των ΤΟΜΥ σε συνδυασμό με τα Κοινωνικά Ιατρεία, που οργάνωσαν δήμοι και Περιφέρειες προχώρησε, με στόχο τη βελτίωση της πρωτοβάθμιας φροντίδας. Παρά ταύτα, ο χρόνος μίας μεταρρύθμισης υπερβαίνει την τετραετία ή και την πενταετία κι έτσι ορισμένα πράγματα δεν έγιναν. Ωστόσο, υπήρξε μία προσπάθεια εξισορρόπησης ενός εντελώς ξεχαρβαλωμένου συστήματος, με ενίσχυση της περίθαλψης και στις απομακρυσμένες περιοχές, με το μπόνους των 400 ευρώ αλλά και με γιατρούς, που υπηρετούσαν το στρατιωτικό τους.
Η νέα κυβέρνηση, που προέκυψε, δεν είχε στις προτεραιότητές το Δημόσιο Σύστημα Υγείας. Ο νέος νόμος Κικίλια για την οργάνωση της δημόσιας περίθαλψης, αν και είχε κάποια καλά στοιχεία, είχε πολλές ελλείψεις και πολλά παράθυρα για να προκύψουν νέα προβλήματα. Λίγες ώρες, προτού ξεσπάσει το πρώτο κρούσμα ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας δήλωνε ανοιχτά ότι είμαστε προετοιμασμένοι. Ε, δεν ήμασταν. Ούτε η πολιτεία ήταν, ούτε οι φορείς ήταν ούτε εμείς με την κακή νοοτροπία μας, τα αστεία να τα παίρνουμε σοβαρά και τα σοβαρά να τα παίρνουμε για αστείο. Η συγκεκριμένη κυβέρνηση στην αρχή υποτίμησε το πρόβλημα αλλά στη συνέχεια βλέποντας και το κακό χάλι της Ιταλίας έδειξε μεγαλύτερη υπευθυνότητα και καλύτερα αντανακλαστικά. Παρόλα αυτά περίμενε να μεγαλώσει το πρόβλημα, ώστε να νομιμοποιηθεί για πιο σκληρές αποφάσεις. Μέρες σερνόταν, η άποψη περί μετάληψης, ώσπου να βγει ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης να κάνει διάγγελμα και να πάρει θέση, μαζεύοντας και δικούς του. Μέτρα στα αεροδρόμια δεν πάρθηκαν από την πρώτη στιγμή, το μετρό και το τραμ ήταν κινούμενες υγειονομικές βόμβες κι οι αποφάσεις για τα Καρναβάλια είχαν τη σημασία τους, αλλά ήταν αποσπασματικές και γι΄αυτό δεν είχαν κι αποτέλεσμα. Αν λοιπόν ήμασταν τόσο προετοιμασμένοι θα αρρώσταινε η σύζυγος του κυβερνητικού εκπροσώπου, ο οποίος κάθε μέρα ανακοινώνει μέτρα; Σαφέστατα όχι!
Απροετοίμαστοι σε:
1ον. ΠΡΟΣΛΗΨΕΙΣ: Οι νοσοκομειακοί γιατροί μιλούν για επικοινωνιακή διαχείριση της κρίσης, αφού οι προσλήψεις, που είχαν προαναγγελθεί επί ΣΥΡΙΖΑ κι ήταν δρομολογημένοι (δηλαδή δεμένοι με χρήμα και όχι στον αέρα τον κοπανιστό) δεν έγιναν. Έως την τελευταία στιγμή, η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Άννα Βαγενά, φώναζε για τους νοσοκομειακούς γιατρούς της Λάρισας. Οι συμβάσεις λήγουν ενώ το σύστημα αντιμετωπίζει μεγάλη υγειονομική κρίση. Από την πλευρά του ΚΚΕ, οι συνδικαλιστές έχουν καταγγείλει επανειλημμένα τις απίθανες ελλείψεις. Ορθώς και ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ και το ΚΚΕ και το ΜέΡΑ25 ζητούν προσλήψεις εδώ και τώρα. Χωρίς μαζικές προσλήψεις το πρόβλημα θα διογκώνεται και το προσωπικό θα εξαντλείται, ενώ ήδη ουκ ολίγοι υγειονομικοί έχουν βγει έξω από το σύστημα και μένουν σε καραντίνα.
2ον. ΕΡΓΑΣΙΑ: Το εργασιακό παραμένει το μεγαλύτερο πρόβλημα, αφού οι ανακοινώσεις, που έγιναν τους δημοσίους υπαλλήλους τους αντιμετωπίζουν αρκετά καλά, τους ιδιωτικούς σαν να μην τους γέννησε μάνα και τους αυτασφάλιστους, άστα να πάνε καλύτερα. Οι πρώτοι, όταν λείπουν πληρώνονται ως το τελευταίο ευρώ, γιατί υπάρχει θέμα, με τα παιδιά, οι άλλοι είναι στο 1/3 και αν ο εργοδότης έχει τη βούληση ή και το χρήμα, για να δώσει τα απαραίτητα. Οι δε αυτοαπασχολούμενοι ψάχνουν να βρουν το ευρώ, για να ζήσουν. Πολλές επιχειρήσεις εξαιτίας αυτής της κατάστασης, κινδυνεύουν με λουκέτο, ατομικές και μη, αφήνοντας χιλιάδες ανθρώπους στον δρόμο. Αν δεν στηριχθούν άμεσα, τότε πολλά νοικοκυριά κινδυνεύουν να μην έχουν ούτε το καθημερινό πιάτο. Η υγειονομική κρίση χτυπά άμεσα όλους όσοι ήταν ήδη πιεσμένοι από τη δεκαετή κρίση και τους εξαθλιώνει ακόμη περισσότερο. Η , δε, δυνατότητα ανεύρεσης δουλειάς, μέσα σε αυτήν την κατάσταση, είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Ακόμη χειρότερα, για όσους ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, και προκειμένου να σώσουν τη ζωή τους, θα ψάχνουν μετά και για δουλειά. Τα ελληνικά δημόσια οικονομικά έτσι κι αλλιώς έχουν εκτροχιαστεί.
3ον. ΕΚΚΛΗΣΙΑ: Ορθώς ο πρωθυπουργός διαχώρισε την θέση του με την εκκλησία, ως προς το μυστήριο της θείας μετάληψης. Κι υπήρχαν και ποιμενάρχες που προς τιμήν τους τήρησαν καθαρή στάση. Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος βέβαια περί άλλων τύρβασε και το ζήτημα είναι να μη βρισκόμαστε προ εκπλήξεως. Όμως, χωρίς να υπάρξει απαγόρευση ή έστω αναβολή και στις θρησκευτικές εκδηλώσεις, γάμους, βαφτίσια, κηδείες ή έστω να γίνονται με τους απολύτως απαραίτητους καλεσμένους ο ιός κινδυνεύουμε να μας καταπιεί όλους. Προς τιμήν του κι ο γενικός γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Νέας Δημοκρατίας, Σταύρος Καλαφάτης έδωσε το σωστό μήνυμα προς τους πιστούς. Ωστόσο, ήταν απαράδεκτη η στάση και της Έλενας Ράπτη και ακόμη χειρότερη του υπουργού Ανάπτυξης, Αδώνιδος Γεωργιάδη, ο οποίος αντί να ασχολείται με τα των επιχειρήσεων, που καίγονται αυτή τη στιγμή, και με τους κερδοσκόπους, μας γύρισε πίσω στο Μεσαίωνα, διακινδυνεύοντας τις ζωές πολλών συνανθρώπων μας δίνοντας ρεσιτάλ ανευθυνότητας. Η κυρία Κεραμέως παρότι αρμόδια δεν βγήκε να δώσει σαφείς απαντήσεις ως προς το θρήσκευμα, αν κι ορθώς έκλεισε τα σχολεία.
4ον.ΒΟΥΛΗ: Τα αντανακλαστικά της Βουλής ήταν έγκαιρα και η Διάσκεψη των Προέδρων ορθώς αποφάσισε μείωση των επισκέψεων στο κτήριο. Ορθώς αποφασίστηκε να υπάρξει και μειωμένη παρουσία στην ορκωμοσία της νέας Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου. Ορθή και η διακοπή των επισκέψεων συνεργατών βουλευτών. Ορθή η άποψη του ΣΥΡΙΖΑ, για λειτουργία της Βουλής στα θερινά τμήματα, ή όπως ζήτησε και το ΚΚΕ, να υπάρξει διακοπή των εργασιών, και παρουσία μόνο για τα απαραίτητα.
5ον. ΔΗΜΟΣΙΟ: Το Δημόσιο υπολειτουργούσε πριν, αφού διάφορες θέσεις δεν ήταν καλυμμένες. Τώρα τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα, αφού υπάρχουν υπηρεσίες, οι οποίες ήταν υποστελεχωμένες και άλλες υπερδιογκωμένες σε προσωπικό. Επί Γεροβασίλη – Παππά δόθηκε έμφαση, ώστε το Δημόσιο να έχει όσο το δυνατόν περισσότερες ψηφιακές υπηρεσίες κάτι, που συνεχίζει με τον τρόπο του κι ο νυν υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Κυριάκος Πιερρακάκης. Είναι στη σωστή κατεύθυνση. Όμως, αυτή τη στιγμή οι αντοχές του συστήματος δοκιμάζονται, αφού υπάρχουν υπάλληλοι με μικρά παιδιά, που παίρνουν την άδεια ειδικού σκοπού άλλοι, που λόγω προβλημάτων υγείας δεν είναι στις υπηρεσίες, γιατί ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες. Οι τρύπες του δημοσίου συστήματος βαθαίνουν, αφού υπάρχουν θέσεις, χωρίς αντικαταστάτη. Ουσιαστικά, αφού δεν ξέρουμε πόσο θα κρατήσουν τα μέτρα, είναι το βασικό crash test για το Δημόσιο το θέμα της καραντίνας και της τηλε-εργασίας.
6ον. ΚΕΝΤΡΑ ΑΝΑΦΟΡΑΣ: Είναι φανερό ότι έγιναν λάθη στα Κέντρα Αναφοράς είτε γιατί κάποιοι ακολούθησαν κατά γράμμα το πρωτόκολλο κι όχι το ένστικτο και τις γνώσεις του γιατρού είτε γιατί δεν ήταν το ίδιο καλά οργανωμένο το σύστημα, ανάλογα με το νοσοκομείο. Ορθώς είχαν γίνει πιλοτικές ενέργειες στα νοσοκομεία αλλά δεν είχαν γίνει στα υπόλοιπα συστήματα. Αν δηλαδή κάποιος μπει στο αεροδρόμιο , έχει ήδη μολύνει, 2, 5, 10, προτού φτάσει στα νοσοκομεία, τότε η πιλοτική λειτουργία του συστήματος είναι προβληματική. Το σύστημα έπρεπε να δοκιμαστεί πιλοτικά από την ώρα, που φτάνει κάποιος στη χώρα μας, μέχρι να πάει στο νοσοκομείο. Ορισμένα Κέντρα Αναφοράς δεν λειτούργησαν το ίδιο καλά, με αποτέλεσμα να έχουμε διασπορά της νόσου.
7ον. ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΟΠΛΟΙΑ: Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Τουρισμού προσπάθησε τα τελευταία χρόνια να φέρει κρουαζιερόπλοια στη χώρα μας. Προς αυτήν την κατεύθυνση δούλεψαν όλοι οι υπουργοί Τουρισμού, με την Έλενα Κουντουρά να είναι ένα από τα θέματα, που έδωσε έμφαση. Προς αυτήν την κατεύθυνση κινήθηκε κι ο Χάρης Θεοχάρης, που τώρα βρίσκεται στη ΝΔ. Όμως, στην πολιτική μετρά η συγκυρία. Κι η στάση της υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη, ως προς το κρουαζιερόπλοιο, που έδεσε στη Δυτική Ελλάδα ήταν καταστροφική. Ενώ άλλοι δεν δέχονται κρουαζιερόπλοια χωρίς καραντίνα, εμείς ανοίξαμε και περιμέναμε να μπουν μέσα τουρίστες. Καθώς ο ιός έχει «παράθυρο» οι πιστοποιήσεις περί της υγείας των ταξιδιωτών, ανεξαρτήτως της έκβασης, ήταν κενό γράμμα.
8ον. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: είχε κι έχει βαθιά διαρθρωτικά προβλήματα και ο τουρισμός κι οι εξαγωγές την πήραν στα χέρια και τη σήκωσαν από το κρεβάτι του πόνου. Σήμερα υπάρχει προβληματική κατάσταση με τις εξαγωγές. Ο τουρισμός – επισιτισμός είναι στα πρόθυρα της διάλυσης, ο πολιτισμός , που έφερνε κάποια έσοδα, επίσης, και η βιομηχανία κινείται σε διαφορετικές ταχύτητες, αφού είναι ζήτημα χρόνου να υπάρξουν προβλήματα με ορισμένες πρώτες ύλες. Το σίγουρο μόνο είναι πως επειδή η Ελλάδα έχει πολλά προϊόντα διατροφής δεν κινδυνεύει να πεινάσει αλλά αν κλείσουν κι άλλα σύνορα, μπορεί να προκύψουν προβλήματα τροφοδοσίας ειδικά σε φάρμακα κι αναλώσιμα.
9ον. Η ΧΑΣΟΥΡΑ ΜΑΣ ΚΑΙ Η ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ: Στις 10 Μαρτίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε το «Corona Response Investment Initiative» για τη στήριξη συστημάτων Υγείας, μικρομεσαίων επιχειρήσεων, αγοράς εργασίας και άλλων ευάλωτων τομέων των οικονομιών των κρατών μελών. Η Επιτροπή πρότεινε να διατεθούν 37 δισ. ευρώ στο Ταμείο Συνοχής, ώστε ν΄αντιμετωπιστεί η κρίση του κορονοϊού. Το ποσό αυτό ανέρχεται σε περίπου 8 δισ. ευρώ του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, τα οποία τα κράτη μέλη θα μπορέσουν να προσθέσουν στα 29 δισ. ευρώ των διαρθρωτικών ταμείων. Η Επιτροπή πρότεινε επίσης να επεκταθεί το πεδίο δράσης του Ευρωπαϊκού Ταμείου Αλληλεγγύης, αν χρειαστεί να χρησιμοποιηθεί για τα περισσότερο πληγέντα κράτη μέλη λόγω προβλημάτων στη Δημόσια Υγεία. Ορθά όλα αυτά αλλά είναι σταγόνα στον ωκεανό, αν σκεφθούμε ότι η Ελλάδα μόνο από τον τουρισμό καταγράφει απώλειες της τάξης του 40%, καθώς πάνω από 20% του ΑΕΠ της προέρχεται από εκεί. Επιπλέον, μόνο από την Ιταλία χάνει κοντά στο 10% από τις εξαγωγές. Κοντά σε όλα αυτά έχει να αντιμετωπίσει μία διπλή κρίση, με το μεταναστευτικό, η οποία έχει μεγάλο οικονομικό κόστος στα βόρεια σύνορα της χώρας και μεγάλο μέρος των εξαγωγών της κατευθύνονταν προς την Τουρκία (η οποία έχει ρόλο και διαμετακομιστικού κέντρου στις εξαγωγές). Συν τοις άλλοις, το κόστος μεταφοράς προϊόντων και στο ράφι λόγω της κρίσης, σε μία ασθμαίνουσα οικονομία ανεβαίνει.
10ον. ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ: Ο κορωνοϊός δοκιμάζει και τις αντοχές όλης της Ελλάδας, των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού αλλά και των τοπικών κοινωνιών. Για παράδειγμα, περιοχές όπως η Πελοπόννησος και η Κρήτη, που πουλούσαν λάδι στην Ιταλία καταστρέφονται. Περιοχές όπως η Ήπειρος, που είχε τουρισμό και πουλούσε ψάρι ιχθυοκαλλιέργειας στην Ιταλία, είναι στο κόκκινο. Περιοχές, τουριστικές, που έχουν μαζικές ακυρώσεις, είναι στο μηδέν. Συνέβη πρότινος στην Καλαμπάκα με τα μοναστήρια στα Μετέωρα, με τουριστική πτώση της τάξης του 95%. Ο Άθως έκλεισε, τα τουριστικά λεωφορεία είναι σε απόγνωση, άνθρωποι, που είχαν πάρει δάνεια για τουριστικές υποδομές είναι στα κάγκελα , εργοδότες στην Κρήτη, τη Χαλκιδική, τα Δωδεκάνησα, βλέπουν μείωση των κρατήσεων κατά 40%, τουριστικά πρακτορεία είναι στα όριά τους, ερωτηματικό τι θα γίνει με την ακτοπλοΐα κι οι αεροπορικές εταιρίες, δεν ξέρουν τι να κρατήσουν από τα δρομολόγια, αφού υπάρχουν και χώρες που κλείνουν τα σύνορά τους. Οι καθησυχαστικές απόψεις Θεοχάρη δεν ωφελούν κανέναν, αφού παρά την ψυχραιμία τους, οι άνθρωποι που ασχολούνται με τον τουρισμό, τραβούν τα μαλλιά τους. Βεβαίως, σε ακόμη χειρότερη μοίρα είναι όλοι οι εργαζόμενοι, οι ευπαθείς ομάδες, που είναι σε οικονομική δυσπραγία και χάνουν και τις δουλειές τους, αυτόν τον καιρό. Ηρωίδες, όσες γυναίκες, είναι σε κατάσταση εγκυμοσύνης, και δουλεύουν στον ιδιωτικό τομέα, εν καιρώ κορωνοϊού. Η κυβέρνηση οφείλει να λάβει μέτρα, για όλους είτε πρόκειται για τον δημόσιο είτε για τον ιδιωτικό τομέα. Και ορθώς όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου για τα κόκκινα δάνεια. Γιατί αν δεν υπάρξει όλος αυτός ο κόσμος, ο οποίος είναι ήδη τρελαμένος και φοβάται μην τον αγγίξουν, λίγο θέλει να βγει στα κάγκελα.
