«Η ιστορία η δική μου, της Σεβάς, Σεβάς Χανούμ, Σεβαστής Παπαδοπούλου: Ποντία είμαι. Από τον Εύξεινο Πόντο, από τη Σαμψούντα είμαι. Το γέννημά μου είναι Μακεδόνα. Μακεδόνα είμαι. Γεννήθηκα το 1931, ημέρα Τετάρτη, ανήμερα στα γενέθλια της Παναγίας, 8 Σεπτεμβρίου, στις 9 το πρωί». Έτσι ξεκινά το έργο του πολύτιμου μας Γιώργου Χρονά, «Σεβάς Χανούμ: Η ιστορία μιας τραγουδίστριας του ’50», που βασίστηκε, όταν σε όσα κατέγραψε το δημοσιογραφικό του μαγνητόφωνο την Πρωτομαγιά του 1983, σε ένα κείμενο κείμενο-ντοκουμέντο. Το κείμενο έχει τόση δύναμη, που ως θεατρικός μονόλογος, έχει γίνει υλικό για παραστάσεις, στο παρελθόν με την Κωνσταντίνα Μιχαήλ και τώρα με την Πωλύνα Γκιωνάκη. Μεταφερόμαστε σε μια Ελλάδα, πληγωμένη απ τον πρώτο μεγάλο πόλεμο, εκείνη της φτώχειας, της ερμηνείας, της ορφάνιας, της αδικίας, των ρεμπέτηδων και των λαϊκών κέντρων, του μικρόκοσμού τους που έγινε συλλογική μνήμη, του μόχθου για επιβίωση και μεροκάματο.
Πάνω στην σκήνη, μέσα από τις λέξεις, σε σελίδες ή ερμηνεία, είναι εκεί ο σπαραγμός του ολέθρου του Πόντου, ο Τζίμης, ο χοντρός, η νύχτα, το underground ρεμπέτικο, το «φτωχοκάλυβο», ο Τσιτσάνης, η Μπέλλου, τα Κοκκινόγεια κι ο έρωτας, ο αρρεβώνας με τον Καζαντζίδη και φυσικά εκείνη, η δωρική, η αντισυμβατική, η Σεβάς Χανούμ, από την Σαμψούντα του Πόντου, η γεννημένη στο χωριό Κοκκινόγεια, λίγο έξω από την Δράμα. Εκείνη, λοιπόν, μία από τις ωραιότερες λαϊκές φωνές, που έλεγε ανατολίτικα τραγούδια όλο πόνο και «αχ» ανθρώπινης ψυχής σε βάσανο μεγάλο, που βγήκε στα κέντρα στα 14 της, όσο και αν οι -εύποροι- γονείς της αντιδρούσαν. Που ο ίδιος ο Τζίμης της άλλαξε το όνομα από Σεβαστή Παπαδοπούλου σε Σεβάς Χανούμ και που την διαφήμιζε στις εφημερίδες της εποχής ως «τη Νέα ανακάλυψη Σεβάς Χανούμ, την ωραία του Πέραν», την «ιντερνάσιοναλ, πανελληνία και μπιούτιφουλ». Πρώτο όνομα στα θρυλικά κέντρα της εποχής. Στο «Θείος» ή «Ζέφυρος», στην «Τριάνα» του Χειλά, στη «Γρανάδα». Και το πάθος για τα αραβικά τραγούδια! «Εκεί στο σπίτι του Στέλιου στη Νέα Ιωνία, κλεινόμαστε τα βράδια μετά τη δουλειά, ανοίγαμε ραδιόφωνο και ακούγαμε Αραβία, Αίγυπτο. Ακούγαμε, μέχρι να βγει ο χότζας το πρωί να πει το «Αλλά, Αλλάχ» και τότε πέφταμε να κοιμηθούμε. Εκεί ακούγαμε τη μεγάλη Κυρία, την κόρη της Κλεοπάτρας και του Νείλου, την εκρηκτική τραγουδίστρια της Αιγύπτου, την Ουμ Καλσούμ. Και όλα τα συγκροτήματα του ραδιοφωνικού σταθμού του Καΐρου και όλων των αραβικών ραδιοσταθμών… και τότε, εγώ ήμουν εκείνη που πλούτισα τη φωνή του Καζαντζίδη. Άκουγε και ξεσήκωνε αυτούς τους λαρυγγισμούς».
Και άλλο ένα πάθος! Εκείνο το πυρακτωμένο, το αδυσώπυτο για μακριά, λεπτά τσιγάρα, στερεωμένα σε λεπτή έξοχη πίπα, γεμισμένα με καπνό και «άνθη του κακού». Και Κωνσταντινούπολη, Αμερική, Γερμανία, όπου υπάρχουν Έλληνες και αποθέωση από τους Άραβες, τους Τούρκους, τους ξένους, γενικά. Αποθέωση και λατρεία και απ τους Έλληνες. Και μετά, κάποτε, η λήθη. Ώσπου, το 1986, το Υπουργείο Πολιτισμού και η Ένωση Τραγουδιστών Ελλάδας διοργάνωσαν συναυλία προς τιμήν της, στο Παλαί Ντέ Σπορ της Θεσσαλονίκης, ενώ τον Απρίλιο του ’87 τραγούδησε για τελευταία φορά μπροστά στο κοινό, ντυμένη με ποντιακή φορεσιά, σε τιμητική συναυλία του Ομίλου Ποντίων και της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης. Έφυγε από τη ζωή πάμφτωχη, στις 18 Μάιου του 1990 μετά από πτώση της στην άσφαλτο.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής της, η υγεία της είχε εξασθενίσει και η ίδια ζούσε απομονωμένη στη Νεάπολη Θεσσαλονίκης. Λίγο πριν πεθάνει, σχεδίαζε την επάνοδό της στο τραγούδι. Δεν πρόλαβε. Ζωντανεύει, όμως, ξανά, με όλο το μεγαλείο και την πολυπλοκότητα της, απ την Πωλύνα Γκιωνάκη στο κείμενο του ποιητή και εκδότης Γιώργου Χρονά, στο έργο «Εγώ η Ποντία, Σεβάς Χανούμ», σε σκηνοθεσία Μανώλη Ιωνά. Μαζί με την Πωλίνα, που τα τελευταία χρόνια, αναμετριέται με τα δύσκολα και βουτάει στα βαθιά, όλο λαχτάρα, σαν να μην υπάρχει αύριο, ο Λευτέρης Παπανικολάου Γκιωνάκης. Πάνω στην σκηνή το αυθεντικό κουστούμι της Σεβάς Χανούμ. Την κίνηση, την μουσική, τα video έχει επιμεληθεί ο κεφαλαιώδης για τις γνώσεις του στο ελληνικό τραγούδι Αυγερινός Σουλόπουλος.
Θέατρο Αλκμήνη, Αλκμήνης 8-12, Αθήνα 118 54 | 2103428650. Κάθε Παρασκευή στις 21:30 και κάθε Σάββατο στις 19:00. Από 24 Ιανουαρίου 2020. Τιμή εισιτηρίου: 12€, ομαδικά 8€. Ομαδικές κρατήσεις: 693 416 13999 email polina.gionaki@icloud.com
