Πριν από λίγες μέρες, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αναφέρθηκε στο γεγονός ότι οι ΗΠΑ θα πρωτοστατήσουν στην πράσινη οικονομία κι ανακοίνωσε και τον κουμπαρά 1,3 τρις δολαρίων. Η αγορά βιολογικού τροφίμου ολοένα και μεγαλώνει στην Αμερική ενώ την ίδια στιγμή μεγαλώνει κι η αγορά συμβατικών ή και μεταλλαγμένων τροφίμων. Την ίδια στιγμή η ευρωπαϊκή οικογένεια αποφασίζει πως τα επόμενα προγράμματα ως προς την πράσινη ανάπτυξη, θα παίξουν σημαντικό ρόλο στα επικείμενα χρηματοδοτικά προγράμματα (πράσινη ενίσχυση στο χωράφι). Κι ενώ οι Πράσινοι έχουν σημαντικό λόγο στο εξωτερικό και ο ίδιος πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης χαρακτηρίστηκε προσφάτως ως «πράσινος» πρωθυπουργός , ο διάλογος για το φυτοφάρμακο, παραμένει στα σπάργανα κι ο κόσμος με εξαίρεση την ταμπέλα «μεταλλαγμένα», αγνοεί τι τρώει. Τα όσα ανέφερε ο Αυστραλός, βιοκαλλιεργητής Αντρέ Λιου και περιγράφονται στο βιβλίο του «Οι μύθοι περί ασφαλών φυτοφαρμάκων», που εκδόθηκε από τον σύλλογο Βιοκαλλιεργητών Αγορών Αττικής είναι χαστούκι απέναντι στον τρόπο, που ζούμε, που παράγουμε και κυρίως στον τρόπο, που μεγαλώνουμε τα παιδιά μας. Δημιουργεί δε μεγάλα ερωτηματικά στο σύγχρονο γονιό, ο οποίος αισθάνεται πως τα παιδιά του είναι απροστάτευτα. Το πόσο έχει δίκιο ή πόσο έχει άδικο μέλλει να τον επιβεβαιώσει η επιστημονική κοινότητα, ιατρική και γεωπονική.
Φυτοφάρμακα και συσκευασίες επικίνδυνα για τον ανθρώπινο οργανισμό
Για ποια πράσινη οικονομία μπορούμε, όμως να μιλάμε, όταν το βιολογικό τρόφιμο είναι ακριβό στην αγορά απέναντι στον μέσο Ευρωπαίο καταναλωτή κι όταν οι παραγωγοί διαμαρτύρονται ότι δεν βρίσκουν τρόπο να διαθέσουν τα προϊόντα τους στην αγορά, αφού ακόμη και οι μεγάλες αλυσίδες τους αφήνουν απέξω. Έτσι, ενώ το βιολογικό τρόφιμο ανεβαίνει διαρκώς στη συνείδηση του καταναλωτή κι ειδικά για συνειδητοποιημένους γονείς, στη χώρα μας είναι δύσκολο να είναι συμφέρουσα η παραγωγή του και ακόμη δυσκολότερη η διάθεση, παρότι έγιναν βήματα επί ΣΥΡΙΖΑ προς αυτήν την κατεύθυνση. Αν και σε μεγάλο βαθμό η ελληνική περιφέρεια έχει αλλάξει νοοτροπία και κυρίως οι αγρότες, που είναι στη μέση ηλικία και σε νεότερη, η αλόγιστη φυτοφαρμάκων, η λανθασμένη χρήση, η ανεξέλεγκτη διάθεσή τους στο περιβάλλον, η διαχείριση των συσκευασιών παραμένουν σημαντικά προβλήματα, τα οποία επιμένουμε να τα αγνοούμε. Είναι, δε, τρελό, πως έχουμε κάνει τα χίλια μύρια εναντίον του καπνίσματος με την πολιτική ηγεσία να θεσπίσει τσουχτερά πρόστιμα αλλά τίποτα για να βελτιωθεί η νοοτροπία για τη διαχείριση των φυτοφαρμάκων και των συσκευασιών τους, αφού, κατά τα λεγόμενα Λιού, μοιάζει να είναι δεκάδες φορές πιο σοβαρή η επίδρασή τους στον οργανισμό μας. Σε συνέντευξη Τύπου, που έγινε στην ΕΣΗΕΑ, ο Αντρέ Λιού επιχείρησε να δώσει απαντήσεις σε βασικά ερωτήματα, που τίθενται ανάμεσα στο βιολογικό (οργανικό) και στο συμβατικό, δηλαδή ανάμεσα στο παραγόμενο τρόφιμο χωρίς ή με φυτοφάρμακο. Οφείλω να πω βεβαίως ότι υπάρχουν διαβαθμίσεις ανάμεσα στο άσπρο και το μαύρο.
Ζήτηση στα οργανικά τρόφιμα
Η αυξανόμενη ζήτηση στη βιολογική αγορά τροφίμων, είναι δεδομένη από τους καταναλωτές. Όμως, η φράση «το ακριβό είναι και φτηνό», δυστυχώς, αποτυπώνει ότι όσα τρώμε θα τα βρούμε μπροστά μας. Δυστυχώς, ακόμη και τα προγράμματα φρούτων και λαχανικών στα σχολεία κατά κανόνα κόπηκαν και ράφτηκαν πάνω σε συντεχνιακές λογικές κι όχι σε αλλαγή της διατροφικής στάσης των παιδιών. Ο Αντρέ Λιού παρουσίασε πίνακες με τα νοσήματα, που σχετίζονται με το φυτοφάρμακο. Τα όσα ανέφερε για το θέμα της αύξησης των διαφόρων τύπων καρκίνου θα ήταν αρκετά ακόμη και στην υπερβολή τους, για ν΄αναγκάσουν όλες τις ευρωπαϊκές τουλάχιστον εταιρίες, να προσαρμοστούν άπασες στις ορθές γεωργικές πρακτικές, αν όχι απευθείας στο βιολογικό τρόφιμο, το οποίο, ο ίδιος εκπροσωπεί. Αναφέρθηκε στην αύξηση των Μη Μεταδιδόμενων Νοσημάτων, (νοσήματα της καρδιάς, καρκίνοι, νοσήματα σχετικά με τον θυρεοειδή αδένα κ.ά.), τα οποία, όπως υποστήριξε, κατά 80% σχετίζονται με την ατμοσφαιρική ρύπανση και τα τοξικά στα τρόφιμα.
Αύξηση των καρκίνων σε παιδιά στις αγροτικές περιοχές και αυτισμός και διατροφή
Η βασική πτυχή του φυτοφαρμάκου, σύμφωνα με όσα παρουσίασε, είναι πως έχουν αυξηθεί τα ποσοστά καρκίνων και σε παιδιά αλλά και σε αγροτικές περιοχές, εξαιτίας της διαδεδομένης χρήσης φυτοφαρμάκων. Σύμφωνα με όσα ανέφερε, οι κλινικές μελέτες για ένα φυτοφάρμακο περιορίζονται αφενός στη δραστική ουσία κι όχι στο μείγμα των ουσιών, που χρησιμοποιούνται κι επιπλέον δεν αναφέρονται στα παιδιά, τα οποία είναι κι αυτά καταναλωτές τροφίμων. Επειδή όμως το σώμα τους δεν έχει αναπτύξει ηπατικά ένζυμα είναι πολύ δύσκολο να διαχειριστεί αυτό το φορτίο και να τα επεξεργαστεί. Πολύ δε περισσότερο, όταν πρόκειται για εγκυμοσύνη. Το δεύτερο ζήτημα, που έθιξε είναι πως έχουμε ραγδαία άνοδο του αυτισμού, η οποία, κατά την εκτίμησή του μπορεί να συσχετιστεί σε μεγάλο βαθμό με θέματα διατροφής.
Οι 5 βασικοί μύθοι
Αξίζει να υπενθυμίσουμε πως μία από τις καλύτερες μεταρρυθμίσεις, που πέρασε στο υπουργείο Γεωργίας, για τη μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων, έγινε επί Σκανδαλίδη, με πρωτοβουλία του τότε υφυπουργού Γιάννη Κουτσούκου και τη συνέχισε ο επόμενος υφυπουργός, Γιάννης Δριβελέγκας. Μία δεύτερη μεταρρύθμιση έγινε με το θέμα των αγορών παραγωγών επί Αραχωβίτη, η οποία είχε συζητηθεί εκτενώς επί υπουργίας Θανάση Τσαυτάρη αλλά έμεινε για πολύ καιρό στα συρτάρια. Παρόλα αυτά χρειάζεται να προχωρήσει κι ο κόσμος να ευαισθητοποιηθεί κι η νομοθεσία να βελτιωθεί. Η ευαισθησία πάνω στο φυτοφάρμακο βεβαίως, δεν είναι κοινή σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και κυρίως στις ΗΠΑ. Έτσι, ο κ. Λιου έδωσε αρκετά στοιχεία και πάνω στο καλαμπόκι και τη σόγια και στον τρόπο παραγωγής τους (υπάρχει πιστοποιητικό για βιολογικά παραγόμενη σόγια).
1. Αυστηρά ελεγμένα: Κατά τη γνώμη του συγκεκριμένου βιοκαλλιεργητή η μεθοδολογία και οι κλινικές μελέτες είναι εξαιρετικά περιορισμένες στο πεδίο. Δεν έχουν ευρύ χρονικό ορίζοντα ούτε εκτείνονται πέραν των ενηλίκων. Κι ενώ, όπως είπε, ελέγχεται η δραστική ουσία δεν ελέγχονται οι υπόλοιπες «αδρανείς», που μπορεί να είναι δεκάδες και εκατοντάδες φορές πιο τοξικές.
2.Πολύ μικρή ποσότητα: Μύθος κι αυτό, κατά τη γνώμη του, γιατί λειτουργεί σωρευτικά στο σώμα μας, επομένως δεν ισχύει κατά τέτοιο.
3.Βιοδιασπώμενα: Υποστήριξε ότι ορισμένα φυτοφάρμακα είναι περισσότερο τοξικά, όταν βιοδιασπώνται. Στην προκειμένη περίπτωση, εμείς να πούμε ότι μεγάλο ρόλο στη διάσπαση παίζουν και οι καιρικές συνθήκες (ο ήλιος ευνοεί τη διάσπαση) αλλά και το γεγονός ότι δεν ακολουθούν πάντα οι αγρότες , τις οδηγίες χρήσης, για να ρίξουν φυτοφάρμακο, την ώρα που πρέπει ή το καταλληλότερο σκεύασμα (π.χ. δανεικό σκεύασμα από τον γείτονα).
4. Αξιόπιστη Αρμόδια αρχή: Μύθος κατά τη γνώμη του και το θέμα των αξιόπιστων αρμόδιων αρχών, που λαμβάνουν αποφάσεις για τα φυτοφάρμακα, αφού δεν βλέπουν τι συμβαίνει στον κύκλο του χρόνου αλλά σε περιορισμένο χρονικό διάστημα.
5. Τα φυτοφάρμακα είναι απαραίτητα στην καλλιέργεια: Τα τοξικά σκευάσματα φυτοφαρμάκων δεν είναι απαραίτητα στην καλλιέργεια αλλά μπορεί η βιολογική γεωργία, κατά την άποψή του, να θρέψει τον κόσμο.
Απέναντι σε όλα αυτά, πρέπει να πούμε ότι η Ελλάδα παρουσιάζει πολύ χαμηλά επίπεδα φυτοφαρμάκων σε αντίθεση με τη γειτονική μας Τουρκία. Όμως, αν πρέπει να ελεγχθεί κάτι, άμεσα, κι αυτό το ζητούν και οι σοβαρές εταιρίες φυτοφαρμάκων είναι το λαθρεμπόριο φυτοφαρμάκων. Εκεί τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα, αφού χρησιμοποιούνται σκευάσματα, αμφιβόλου ποιότητας και τοξικότητας. Επιπλέον κι η αγορά φυτοφαρμάκου θα πρέπει να στρέψει το βλέμμα της στην παραγωγή βιολογικών σκευασμάτων, χρησιμοποιώντας λιγότερη και ει δυνατόν καθόλου χημεία. Βεβαίως, όλα αυτά θέλουν χρήμα, θέλουν έρευνα, χρόνο και οι ελληνικές εταιρίες βγαίνουν κι αυτές από μία παρατεταμένη κρίση. Σαφώς τα συμφέροντα είναι πολλά και υπάρχουν περιπτώσεις, που ορισμένες ασθένειες ή ζιζάνια είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν με βιολογικά σκευάσματα.
1 στα 2 τρόφιμα περιέχουν δυο ή περισσότερα υπολείμματα φυτοφαρμάκων
Αναφερόμενος στις ΗΠΑ, ο κ. Λιού τόνισε πως μετά από ελέγχους στα υπολείμματα διαπιστώθηκε ότι σχεδόν 1 στα 2 τρόφιμα περιείχαν δυο ή περισσότερα υπολείμματα φυτοφαρμάκων. Επομένως, αν θέλουμε να μιλάμε για πράσινη οικονομία, που όλοι πλέον ευαγγελίζονται, τότε θα πρέπει να ξαναδούν οι χώρες συνολικά και το θέμα του φυτοφαρμάκου αλλά και πως το βιολογικό τρόφιμο θα φτάνει φτηνότερο στο τραπέζι του καταναλωτή. Οι συνθήκες έχουν ωριμάσει, ο κόσμος είναι πιο ευαισθητοποιημένος αλλά αν δεν πέσουν πόροι και στην πράσινη γεωργία για αλλαγή πλεύσης κι αλλαγή στάσης απέναντι στην σποροπαραγωγή, η οποία ελέγχεται ολιγοπωλιακά και η νέα ΚΑΠ θα είναι μία ευκαιρία που χάθηκε. Και κυρίως θα είναι ένα έγκλημα απέναντι στις επόμενες γενιές, αφού καταναλώνουμε και καταστρέφουμε πόρους, που δεν μας ανήκουν.
