Η αρχή έγινε με το κτήριο της Βουλής, που σηματοδότησε την έναρξη νέας εποχής για τους καπνιστές, απ’ όταν ανέλαβε η κυβέρνηση Κυριάκου Μητσοτάκη. Οι πρώτοι, που παραβίασαν το νόμο Αβραμόπουλου, προς μεγάλη απογοήτευση του πρωθυπουργού ήταν δυο Κρητικοί και δη εκλεγμένοι στο νομό Χανίων: ο «δαίμονάς» του Παύλος Πολάκης, ο οποίος θέλησε να φωτογραφηθεί κιόλας αλλά κι η αδερφή του Ντόρα. Εκ Χανίων, λοιπόν κι εξ ιδίων τα βέλη και δη κι αδελφικά.
Ο αγώνας κατά καπνού συνεχίστηκε. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης διακήρυξε επισήμως τον αγώνα κατά του καπνού από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος τονίζοντας πως «ο εχθρός είναι ο καπνός, όχι οι καπνιστές».
Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης δεν θέλει το τσιγάρο. Τελεία και παύλα. Πριν την ανάληψη των καθηκόντων του, ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης μεταξύ σοβαρού κι αστείου είχε προειδοποιήσει για τα μελλοντικά του σχέδια, για το κάπνισμα. Ήδη μόλις ανέλαβε αρχηγός στη Νέα Δημοκρατία αντιλήφθηκαν άπαντες στα γραφεία της ΝΔ στην Πειραιώς, τι σημαίνει αντικαπνιστής…
Ο καθηγητής Μπεχράκης και το κάπνισμα
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανήκει στον κύκλο των ανθρώπων, που σέβονται απεριόριστα τον καθηγητή Παναγιώτη Μπεχράκη, ο οποίος έχει κηρύξει χρόνια τώρα, πόλεμο κατά του καπνίσματος και δίνει διαλέξεις και σε κτήριο στην Πλάκα. Στο πλευρό Μπεχράκη, ο οποίος είναι διεθνώς αναγνωρισμένος, κι ο γιος του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου, Νικόλαος, ο οποίος επίσης είναι από τους θαμώνες. Καθηγητές, που έχουν σπουδάσει Οικονομικά της Υγείας, είναι κατηγορηματικοί για το πόσο βλάφτει το κάπνισμα και την υγεία και το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας. Γιατροί – Βουλευτές κι ιδίως καρδιολόγοι, όπως ο βουλευτής της ΝΔ, Βασίλης Γιόγιακας, που ήταν εισηγητές παλαιότερα σε σχετικό νόμο του ΣΥΡΙΖΑ, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου.
Το κάπνισμα λοιπόν βλάφτει σοβαρά την υγεία.
Το ξέρουμε εδώ και χρόνια. Γιατί μ’ αυτές τις τερατώδεις φωτογραφίες στα πακέτα, που φημολογείται πως δείχνουν άλλα νοσήματα, μη προερχόμενα από τον καπνό, ο κόσμος εξακολουθεί να καπνίζει; Είναι μόνο συνήθεια;
Γίνεται, όταν, το τσιγάρο βλάφτει διαχρονικά και την τσέπη; Όταν έχει πάψει να είναι μόδα, κι αντί για τους «μάτσο» άντρες, που καπνίζουν, πρότυπο είναι οι μετροσέξουαλ;
Έχουν περάσει πολλές δεκαετίες, από όταν ο μακαρίτης Αριστοτέλης Ωνάσης έκανε λεφτά μέσω του καπνού μέχρι να το γυρίσει στον εφοπλισμό. Αυτή είναι η μία όψη του φεγγαριού.
Το κάπνισμα και η Ρουφιανιά
Κι από τη βλαπτική συνήθεια του καπνού, αρχίζει η υπερβολή των… Καπνορουφιάνων, με το τηλεφωνικό νούμερο 1142. Γιατί εδώ δεν μιλάμε για τον μπαμπά που κακοποιεί τα παιδιά του δέρνοντας ή σεξουαλικά την κόρη του, που όλοι δεν ήξεραν, αλλά μετά όλοι γνώριζαν.
Εδώ μιλάμε για το ποιος μαγαζάτορας θα επιβιώσει την επόμενη ημέρα, όταν μάλιστα πολλοί θαμώνες αρνούνται να σταματήσουν να καπνίζουν μέσα στο μαγαζί του ιδιοκτήτη, λέγοντας «ας με βγάλει έξω». Θα αποκτήσουμε, εκτός από αστυνομικούς, και μπράβους του καπνού;
Η ελληνική ψυχή έβγαλε πολλούς ήρωες, σε διάφορες στιγμές της ιστορίας. Φημίζεται και για τους ρουφιάνους της. Για τον Εφιάλτη, τον Πήλιο Γούση κ.ο.κ. Έτσι, η ελληνική ψυχή σκόνταψε στην ψυχή του Ρουφιάνου. Πάνω από 50 άτομα, πήραν τηλέφωνο, από την πρώτη κιόλας ημέρα, για να ρουφιανέψουν κάποιον, επειδή κάπνιζε. Οι Πηλιογούσηδες είναι Καπνο-Ρουφιάνοι.
Bonus θα παίρνουν κι οι καπνορουφιάνοι ή μόνο αστυνομικοί; Θα σημειώνονται τα ονόματα, όσων αγοράζουν πακέτο; Η μήπως αυτό εννοούσε η Νέα Δημοκρατία όταν έλεγε ότι θα φέρει τάξη κι ασφάλεια στη χώρα; Θα βάζουμε τελικά φυλακή, όσους επανειλημμένα παρανομούν, καπνίζοντας;
Ζητείται σοβαρότητα…
Ας σοβαρευτούμε, λίγο. Ναι, το κάπνισμα βλάφτει αλλά η υπόθεση τείνει να γίνει φαιδρή. Το τσιγάρο έχει συνδεθεί στην Ελλάδα, όπως κι ο καφές με την παρέα, με τη συζήτηση, με το φλερτ, με τον πολιτισμό, ακόμη και τη γραφή.
Ο Μάκης, οι Γιαπωνέζοι κι ο καπνός
Ενώ η κυβέρνηση κλιμακώνει με τις διαφημίσεις κατά του καπνίσματος ο αρμόδιος υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Μάκης Βορίδης παροτρύνει γιαπωνέζικη εταιρία, που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα, να επενδύσει περισσότερο στην καλλιέργεια καπνού.
Κι αυτό δεν συνέβη, πριν να αναλάβει πρωθυπουργός ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Γιατί ο Μάκης Βορίδης ξέρει πλέον, λόγω υπουργικής καρέκλας, ότι το κάπνισμα ωφελεί και την ελληνική οικονομία και δη την ελληνική γεωργία και βιομηχανία. Το κάπνισμα φέρνει στην ελληνική οικονομία κάθε χρόνο έσοδα περί τα 3 δις ευρώ. Ζεστό χρήμα.
Ο καπνός είναι η διαχρονική λατρεία της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών. Πληρώνουν οι καπνίζοντες, κατάσχονται πακέτα από τους λαθρέμπορους.
Πόσοι αγρότες είπαμε ασχολούνται με τον καπνό; Περί τους 12.500; Ο καπνός εξάγεται από τη χώρα μας σε ποσοστό κοντά στο 90%. Δημιουργεί θέσεις εργασίας σε περιοχές δυσπρόσιτες, στο εμπόριο, στο κύκλωμα μεταφοράς. Πόσα περίπτερα;
Αλήθεια συμφωνούν οι βουλευτές της Βόρειας Ελλάδας, που ξέρουν το θέμα; Τι θα έλεγε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, που καταγόταν από οικογένεια, που παρήγαγε καπνό; Συμφωνούν και περιπτεράδες, που είναι κοντά στη ΝΔ; Συμφωνούν στελέχη της ΝΔ από τον αγροτικό χώρο, που ασχολούνται επαγγελματικά με τον καπνό χρόνια τώρα; Α, ξεχάσαμε μερικοί εξ αυτών είναι καραμανλικοί.
Η Ελλάδα διαθέτει τον περίφημο Μπασμά, που στην Ελλάδα έχει τα καλύτερα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, απ΄όλον τον κόσμο. Ο αρωματικός καπνός, που αντί να του βρούμε άλλες χρήσεις, πάμε να του αλλάξουμε τα φώτα. Να κόψει, καλέ, κι η Κούβα τα πούρα. Αν δεν είχαμε τον καπνό θα είχε μπατιρίσει όλη η Βόρεια Ελλάδα, μετά την αποβιομηχάνιση στην ένδυση.
Αν δεν είχαμε τον καπνό, άνθρωποι με πολύ λίγα στρέμματα, δεν θα είχαν να θρέψουν τις οικογένειές τους. Και το πρώτο και βασικό πρόβλημα, που θα είχε η Ελλάδα, θα ήταν στη Θράκη με το Τουρκικό Προξενείο. Θα είχαν ξεσηκωθεί όλοι οι μουσουλμάνοι και οι Πομάκοι, που καλλιεργούν καπνό και θα είχαμε θέματα άμυνας της χώρας. Θα είχαν ξεσηκωθεί όλοι οι Έλληνες καλλιεργητές, που ξεκινούν από τον Έβρο και φτάνουν ως την Καστοριά, τα Γρεβενά, τη Λάρισα, το Αγρίνιο, τη Καλαμάτα…
Ελάχιστα αγροτικά προϊόντα προσφέρουν τόσο υψηλό εισόδημα, σε περιοχές, που δεν φυτρώνει τίποτα ή που αν φυτρώνει η καλλιέργεια λόγω των λιγοστών στρεμμάτων είναι μη βιώσιμη.
Επομένως τι ζητάμε; Κάναμε καμία σοβαρή συζήτηση για να πάμε σε άλλες καλλιέργειες, που θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τον καπνό, σ’ αυτά τα χωράφια; Επενδύσαμε στην έρευνα, όπως θα έπρεπε;
Τι θα πούμε στους ξένους; Γεια σας πουλάμε καπνό σ΄ εσάς τους κουτούς, αλλά εμείς τον απαγορεύσαμε παντού, γιατί δεν θέλουμε να πεθάνουμε; Εξακολουθούμε να καλλιεργούμε καπνό αλλά απαγορεύεται να τον καπνίσουμε;
Ο πόλεμος κατά του καπνού…
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει κηρύξει πόλεμο κατά του καπνού κι η Ευρωπαϊκή Ένωση το ίδιο. Ορθώς. Οι βαριές βιομηχανίες, πάλι που ρυπαίνουν είναι στο απυρόβλητο, για την υγεία μας.
Είναι σαφές ότι ο καρκίνος του πνεύμονα είναι μία βασική αιτία θανάτου για τους καπνιστές. Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι το κάπνισμα έχει σημαντική συμβολή στη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ). Φέρεται να συνδέεται σε ευθεία γραμμή με καρδιοαγγειακά νοσήματα. Με τη μόνη διαφορά πως όλοι αυτοί που ξιφουλκούν εναντίον του τσιγάρου ξεχνούν, πως το τσιγάρο ήρθε ως φάρμακο στην Ευρώπη, πως ο αέρας που αναπνέουμε είναι μολυσμένος.
Πόσο μολυσμένο αέρα λοιπόν μπορεί να αντέξει ο κάτοικος της Αθήνας; Και γιατί ο κάτοικος ενός χωριού, που καπνίζει, ζει περισσότερο ενώ ο κάτοικος της Αθήνας μπορεί να ζει λιγότερο; Είναι ίδια τα τρόφιμα που τρώγαμε, με άλλοτε; Είναι ίδιο το νερό που πίνουμε, με αυτό, που έπιναν οι παππούδες μας; Είναι ίδια τα πνευμόνια ενός καπνιστή επιβαρυμένης περιοχής, από βιομηχανικούς ρύπους με ενός, που ζει σε αγροτικό χώρο; Υποκρισία. Παγκόσμια υποκρισία κι ανείπωτη γελοιότητα.
Η νικοτίνη είναι εθιστική ουσία. Αγνοούμε βέβαια, πως μία μικρή χώρα, που καπνίζει αρειμανίως, ένα κρατίδιο, ανάμεσα στα σύνορα Γαλλίας – Ιταλίας, όπου οι άνθρωποι απολαμβάνουν τεράστιο μέσον όρο ηλικίας είναι μανιώδεις καπνιστές.
Το τσιγάρο κι οι λογαριασμοί
Είναι τουλάχιστον γελοίο, όταν απομονώνεις όλες τις υπόλοιπες παραμέτρους να σου φταίει αποκλειστικά το τσιγάρο. Να αγνοείς ότι υπάρχει ανεργία, υποαπασχόληση, λογαριασμοί που δεν μπορείς να πληρώσεις, αδυναμία σε σημείο να σου παίρνουν το σπίτι, να μην μπορείς να γεμίσεις το ψυγείο, να μη μπορείς να πληρώσεις τη ΔΕΗ, το νερό, τον ΕΝΦΙΑ, το συνεργείο του αυτοκινήτου, να έχεις χρόνια να πας διακοπές, να χρωστάς στο φροντιστήριο του παιδιού, να σε έχει παρατήσει ο σύντροφος, να έχεις προβλήματα με τα παιδιά σου, να έχεις παιδί με προβλήματα, να μη μπορείς να πας μία εκδρομή και να λες για όλα φταίει το τσιγάρο, το οποίο δημιουργεί προσωρινή ευφορία και τα ξεχνάς.
Αν δεν υπήρχαν κοινωνικά προβλήματα, ανάγκη για ηρεμία δεν θα κάπνιζαν ούτε οι γιατροί. Κι ο Πολάκης δεν είναι ο μοναδικός γιατρός, που καπνίζει. Ούτε ο μοναδικός βουλευτής που καπνίζει. Και κυρίως δεν είναι ο μοναδικός χειρουργός, που καπνίζει. Δεν ξέρουν λοιπόν οι χειρουργοί και παρ΄ όλα αυτά καπνίζουν;
Όλοι λοιπόν έχουν άγνοια και θα τους σώσουμε;
Άνθρωποι με βαριά ψυχικά νοσήματα, δύσκολα αρρωσταίνουν από καρκίνο ενώ είναι κατά κανόνα μανιώδεις καπνιστές. Θα το κόψουμε και σ΄ αυτούς; Οι οριζόντιες λύσεις ανέκαθεν ήταν προβληματικές και ανεφάρμοστες. Αν ζούσε δηλαδή ο μπαμπάς Μητσοτάκης, ο Κυριάκος θα τον έβγαζε έξω από το μαγαζί;
Δεν υποστηρίζω το κάπνισμα. Ίσα – ίσα. Δεν θα ήθελα το παιδί μου να καπνίζει. Έχω υπάρξει καπνίστρια. Έχω δουλέψει σε εταιρία καπνού. Έχω κόψει εδώ και πολλά χρόνια το κάπνισμα. Αλλά όταν ήθελα εγώ. Όταν το επέλεξα εγώ.
Έβλεπα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μου, ανθρώπους να μη σέβονται ούτε κατά διάνοια, το γεγονός. Είναι απαράδεκτο, να βλέπεις ένα παιδί με άσθμα και δίπλα του ο γονιός ή ο παππούς να καπνίζει. Είναι απαίσιο να βλέπεις να καπνίζουν στο αυτοκίνητο ενώ υπάρχουν παιδιά. Είναι απαράδεκτο να καπνίζει ο άλλος πούρο δίπλα σου και να μην αντιλαμβάνεται ότι μπορεί να ξεραθείς και μόνο από τη μυρωδιά.
Οι παππούδες και τα φανταράκια
Από την άλλη πλευρά, όμως είναι γελοίο να βγάζεις τους παππούδες στην Καστοριά, στη Φλώρινα, τα φανταράκια στον Έβρο, με τόσο κρύο να καπνίζουν έξω. Να μην τους έχει εξασφαλίσει το κράτος την προϋπόθεση πως έχουν την επιλογή να καπνίζουν και να τους αφήνει να ξεπαγιάσουν. Θα τους κυνηγάμε στις σκοπιές; Είναι επίσης, γελοίο να είσαι επιχειρηματίας και να έχεις δανειστεί από τράπεζες ένα σκασμό λεφτά, για να πάρεις την πολυπόθητη άδεια για το μαγαζί σου, και να ξυπνάς ένα πρωί και να σου λένε, α, κακώς τα έκανες όλα αυτά. Κακώς πλήρωσες.
Ας γυρίσουν τα λεφτά πίσω σε όσους ανθρώπους έκαναν τις αλλαγές, που έπρεπε, που πλήρωσαν συνεργεία. Είναι επίσης ακόμη πιο γελοίο, να γίνεται ο κακός χαμός στο μικρό αίθριο της Βουλής, ειδικά τις ώρες της ψηφοφορίας, όταν συνωστίζονται καπνιστές.
Δεν υπάρχουν λύσεις, για να φεύγει ο καπνός;
Μα, κοροϊδευόμαστε; Ζούμε στην εποχή της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Κι ο πολίτης, που τρύπησε τον χώρο και έβαλε καλαμάκι, μισό μέσα στο μαγαζί, μισό έξω, αυτό ακριβώς το κομμάτι έδειξε.
Ας πούμε ότι έχει καλό κλίμα έχει στην Αθήνα. Δεν πειράζει ας βγαίνουν έξω τα παππούδια, που τους έχουμε κόψει τη σύνταξη, τους έχουμε αυξήσει την εισφορά για τα φάρμακα και τους έχει μείνει μία πρέφα να κόψουν και στα 70, 75, 80 το τσιγάρο. Να τους καθίσουμε σε μια τηλεόραση να πεθάνουν, άμα δεν μπορούν να κάνουν τίποτα άλλο με τη…γιαγιά. Μα, δεν το έκοψαν τόσα χρόνια, που τους έβαζε τις φωνές η γιαγιά. Τώρα; Εκτός αν θέλουμε να τους στείλουμε με πνευμονία, για να γλιτώσουμε από συντάξεις και υπογεννητικότητα…
Ο καπνός και το δικαίωμα της επιλογής
Το δικαίωμα της επιλογής, ακόμη και για να πεθάνει κάποιος, είναι ιερό. Και οι άνθρωποι πρέπει να έχουν το δικαίωμα να επιλέξουν. Αλλιώς πάμε σε εποχές ποτοαπαγόρευσης.
Πολλοί έχουν να θυμηθούν μία ιστορία, για το πώς κρύβαμε τα τσιγάρα ως ανήλικοι. Μ΄ αυτήν την εμμονή ξαναπάμε στην ίδια κατάσταση. Όμως, δεν είμαστε πια μαθητούδια, για να μας κυνηγάει ο Λυκειάρχης ή ο πολύς διευθυντής τράπεζας Χρήστος Τσαγανέας, που τσάκιζε τον Δημήτρη Χορν στο πρόστιμο.
Ναι, για τη δική μας υγεία. Ναι, στην ενημέρωση. Αλλά όχι στην υπερβολή. Είναι τουλάχιστον ηλίθιο, να θέλουμε σώνει και καλά να το κόψουν, άνθρωποι, που δεν θέλουν να το κόψουν ή δεν μπορούν. Ο καπνιστής πληρώνει κάθε φορά αδρά στο κράτος για να έχει αυτήν την επιλογή. Πληρώνει για να καπνίζει. Το ξεχνάμε;
Την εποχή της κρίσης αυξήθηκε το λαθρεμπόριο καπνού. Για όποιον ξέρει, καπνός ανεξέλεγκτος μακριά από τα ποιοτικά συστήματα ελέγχου, μπορεί να έχει από πραγματικό καπνό, μέχρι έντομα, πετραδάκια, γυαλιά. Χώρια τα χαμένα κρατικά έσοδα για μία ταλαιπωρημένη χώρα και χαμένες θέσεις εργασίας, από τη βιομηχανία και την παραγωγή.
Η ρήση περί «επιδοτούμενης σόμπας» από πλευράς του αρμόδιου υπουργού Υγείας, Βασίλη Κικίλια μόνο θυμηδία προκαλεί. Και το πρόβλημα καπνιστών – αντικαπνιστών φαίνεται και μέσα στο ίδιο το κτήριο της Βουλής, όταν πριν ήταν οι αντικαπνιστές. Λύσεις υπάρχουν. Λογική σεβασμού δεν υπάρχει. Όπως παλαιότερα οι καπνιστές δεν σέβονταν τους αντικαπνιστές, τώρα γίνεται το ακριβώς αντίθετο.
Ακούω συχνά πως και στη Νέα Υόρκη το κάπνισμα απαγορεύεται. Σωστά, αλλά υπάρχουν μαγαζιά για καπνιστές. Και γίνεται το έλα να δεις από το ντουμάνι.
Νόμοι – σκούπα , έστω κι αν ήταν υπό την μπαγκέτα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, στη χώρα μας απέτυχαν παταγωδώς. Κι αυτός ο νόμος είναι ικανός να φέρει τα πάνω – κάτω και στην ίδια την κυβέρνηση, γιατί δεν λαμβάνει υπόψη τη νοοτροπία μας. Ήδη, μαγαζιά έβγαλαν τραπέζια έξω.
Αγνοεί ότι μπορεί να βυθίσει εκ νέου στην ανεργία και χιλιάδες ανθρώπους, οι οποίοι δούλευαν έστω και λίγες ημέρες και ξαναβρίσκονται στο μηδέν. Κι αν η κυβέρνηση θέλει να είναι σοβαρή οφείλει να δώσει κίνητρα για την αναδιάρθρωση της καλλιέργειας καπνού και την έρευνα προς άλλα προϊόντα, με τη νέα ΚΑΠ και κίνητρα στους καπνοκαλλιεργητές και στη βιομηχανία και στη μεταποίηση, για να στραφούν σε άλλα προϊόντα.
Ειδάλλως, η αντικαπνιστική εκστρατεία είναι ακόμη ένα πυροτέχνημα, χωρίς λογική, για τους καπνίζοντες, με μόνο στόχο να ικανοποιηθούν στελέχη ασφαλιστικών εταιριών και να μαζέψουμε κανένα φράγκο στα ταμεία, άμα τελειώσουν τα μαξιλάρια. Κοινώς φούμαρα χειμωνιάτικης νυκτός…
