Ο ελληνισμός από άκρη σ άκρη αυτού του εσώκλειστου, πληγωμένου, φοβισμένου κόσμου, αυτην την άνοιξη του 2020, πήρε μια βαθιά ανάσα, ανακούφισης και παρηγοριάς. Γερμανία, Αγγλία, Αμερική, Καναδάς, Σουηδία, Βαλκάνια κάθισαν στις ανοιχτές τηλεοράσεις τους και στις οθόνες των κομπιούτερ και άκουσαν, βάλσαμο σε πληγή, τα ιερότερα των συγχρόνων τραγουδιών μας, απ την φωνάρα και την ψυχάρα του Γιώργου Νταλάρα, πάντα λιτά, με σεβασμό, με εκείνο του ηχόχρωμα και το βάθος του, που χει περάσει στο εθνικό μας DNA.
Mega – θέση πως μουσική και πολιτισμός στην τηλεόραση δεν είναι μεθυσμένες στάρλετ να χορεύουν τσιφτετέλια
Το Mega μοιάζει να επαληθεύει με αυτό το βράδυ τις προθέσεις του να είναι ηγετικό στην θέαση και στις ποιοτικές του επιλογές, μακριά από την ηγεμονική εμμονή πως πολιτισμός και τραγούδι είναι να γραδάροντας τα κατρούτσα και να μεθυσμένες ημιστάρλετ να χορεύουν τσιφτιτέλια, τύπου Παπαδόπουλου. Υπάρχει και μια άλλη άποψη για την μουσική τηλεόραση. Μαζί του δροσερό αεράκι η Ελεονώρα Ζουγανέλη, νιότη και κέφι ο Χρήστος Μάστορας, βυζαντινός και σπουδαίος ο Δημήτρης Μπάσης, γλυκιά και παρήγορη η Ασπασία Στρατηγού και η πάντα ανατολίτισσά και μες στη χάρη Ελένη Τσαλιγοπούλου. «Η μουσική είναι το μόνο πράγμα που ενώνει τους ανθρώπους, δεν λογαριάζει φυλές, χρώματα. Είναι η μεγαλύτερη δύναμη που έχει ο άνθρωπος. Με υπομονή και σύνεση θα τα καταφέρουμε» είπε ο εθνικός Νταλάρας.
Προσωπικά, ο Νταλάρας που γνώρισα είναι ένας σπουδαίος άνθρωπος
Επιτρέψτε μου τον προσωπικό τόνο και την εκμυστήρευση τώρα, αλλά για μένα ο Νταλάρας η απογευματινή κάθοδος με το τρένο, στην εφηβεία μου, απ το Νέο Ηράκλειο, στον ΟΡΦΕΑ, μια παρέα συμμαθητών που γεμίσαμε τα βαγόνια του τρένου και με μαζεμένο το χαρτζιλίκι εβδομάδων πήγαμε να τον ακούσουμε σαν οριακό μας κέρασμα στην ενηλικίωση. Είναι η χαρά και η τιμή βραδιών μαζί, μεγάλη πια, με οικογένειάς και φίλους, σε γάμους, βαφτίσεις, συγκεντρώσεις και ταβερνάκια. Και εκείνος πάντα σεμνός, χωρίς να υπάρχει το «εγώ» στο λεξιλόγιο του, ταπεινός, μετρημένος, με σεβασμό σε όλους και τις απόψεις τους. Ένας καλλιτέχνης! Ένας άνθρωπος που ακούει και προσέχει τους άλλους, που δεν προσέπιπτε, αλλά είναι αυτό που βλέπουμε και ακούμε. Πολλές συνεντεύξεις μαζί, αμέτρητα κείμενα από μένα και συζητήσεις.
«…δεν μου αρέσει η θυματοποίηση»
Θυμάμαι σε άγριες εποχές, εκείνος που παρηγόρησε, που ημέρεψε ψυχές με το τραγούδι του, να γινεται στόχος. Τότε, σε μια από τις συνεντεύξεις μας, μου χε πει: «…δεν μου αρέσει η θυματοποίηση. Και άλλοι άνθρωποι έχουν γίνει στόχος, και πολλοί άλλοι έχουν χάσει το δίκιο τους, μέσα σε αυτή την τρέλα και την παραφροσύνη που ζούμε, ειδικά τον τελευταίο καιρό. Επώνυμοι και κυρίως ανώνυμοι καθημερινοί άνθρωποι. Όσον αφορά εμένα, αυτοί που έχουν κάποιο προηγούμενο, είναι γνωστοί και μετρημένοι στα δάχτυλα. Δικό τους είναι το πρόβλημα, όχι δικό μου». Η αξιοπρέπεια και η επίγνωση του ως μέρος του συνόλου και όχι ως σταρ, κάποιου πλάσματος ξεχωριστού, με δικό του λαμπερό πεπρωμένο.
«…η ελευθερία είναι χιλιάδες φορές πιο σημαντική από την επωνυμία»
Και αλλού μου λέει για την ελευθερία και πόσο δεν υπολήπτεται τη φήμη. «…Εγώ έλεγα και λέω πάντα αυτό που αισθάνομαι, και θα το έκανα σε όποια δουλειά και ήμουν. Δεν πρέπει να ξεχνάς ότι στην ουσία, είμαι ένας άνθρωπος που έχω μεγαλώσει μόνος μου, έχω πάρει τη ζωή μου στα χέρια μου από πολύ μικρό παιδί και από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, συμμετείχα πολύ. Όχι ως επώνυμος, αλλά ως πολίτης, ως ένας άνθρωπος που ζει σε αυτή τη χώρα. Και ζει ενεργά, ξέρει την ιστορία της… Δεν μπορούσα λοιπόν, καταλαβαίνεις, επειδή έγινα επώνυμος, για να κρατάω ισορροπίες, αφελείς του τύπου “εγώ τραγουδάω για όλον τον κόσμο” να σταματήσω να λέω τη γνώμη μου, τα σύκα, σύκα και τη σκάφη, σκάφη. Για μένα αυτή η ελευθερία είναι χιλιάδες φορές πιο σημαντική από την επωνυμία και πολύ περισσότερο από τη φήμη που μόνο βάρος και καταπίεση μου δημιουργεί. Και δεν την υπολήπτομαι και καθόλου τη φήμη».
«…αλλά ζηλεύω πιο πολύ τα τραγούδια του Μπιθικώτση»
Ο Καζαντζίδης τραγουδούσε την ξενιτιά και την νοσταλγία, ο Μπιθικώτσης την φτωχολογιά και την επική μας πλέον, ποίηση, ο Αγγελόπουλος τους μεγάλους έρωτες. Ο Γιώργος Νταλάρας γιατί έχει τραγουδήσει πιο πολύ; Αυτό τον ρώτησα κάποτε -ξέροντας μέσα μου την απάντηση αλλά εκείνος και πάλι, με σεμνότητα και αξιοπρέπεια με ξάφνιασε: «Νομίζω ότι αυτά τα σπουδαία ονόματα της λαϊκής μουσικής που αναφέρεις, είναι γνωστά για την καταπληκτική φωνή τους και τις ερμηνείες τους. Αυτοί έδωσαν κύρος με αυτές τις ερμηνείες στα συγκεκριμένα τραγούδια. Και εσύ, ως νεότερη, συμπεραίνεις ότι ένας τραγούδησε γι’ αυτό και ο άλλος γι’ εκείνο. Στην ουσία, είναι οι ερμηνείες που στιγμάτισαν τα τραγούδια. Εγώ θέλω να λέω καλά τραγούδια, μουσικά και στιχουργικά. Για αυτό έχω τραγουδήσει πιο πολύ και για αυτό έχω προσπαθήσει. Θαυμάζω και τους τρεις λαϊκούς τραγουδιστές που ανέφερες, αλλά ζηλεύω πιο πολύ τα τραγούδια του Μπιθικώτση».
Τι θυμώνει, τι εξοργίζει τον Γιώργο Νταλάρα και γιατί η τέχνη είναι καταφύγιο
Ήταν εποχές κρίσης οικονομικής και νέο – μετανάστευσης, τη τελευταία φορά που μιλήσαμε, όχι πως άλλαξαν και πολλά. Και εκείνος είχε πλήρη επίγνωση. «Με θλίβει η ανεργία των νέων» μου λέγε «οι απολύσεις και το ότι άνθρωποι που δούλεψαν όλη τους τη ζωή, οι ηλικιωμένοι, οι συνταξιούχοι, δεν μπορούν να ζήσουν τα γεράματά τους με αξιοπρέπεια. Αυτό με εξοργίζει, με θυμώνει και με θλίβει, γιατί πιστεύω ότι μπορούσε να έχει γίνει καλύτερα. Και άξιζε να γίνει καλύτερα. Μου έλεγαν προχθές στο Μόναχο, ότι τον τελευταίο χρόνο μόνο εκεί, έχουν ξεπεράσει οι Έλληνες που αναζήτησαν δουλειά εκεί τις 150.000».Μετα ήτανε και άλλοι και άλλοι και ακόμα πιο πολλοί. Να, η πολιτική που μας φτάνει, ε, Γιώργο; «Όχι δεν είναι όλα γύρω μας πολιτική και δε θα έπρεπε να είναι όλα γύρω μας πολιτική. Αυτό που θα έπρεπε Αλεξάνδρα, είναι όταν λέμε κάτι να είναι αυτό που εννοεί η λέξη. Όταν μιλάμε για πολιτική και πολιτικούς, να υπάρχει πολιτική και πολιτικοί, και όταν μιλάμε για τέχνη, να υπάρχει τέχνη. Με το σκεπτικό ότι η τέχνη επηρεάζει τη συνείδηση, κάνει τους ανθρώπους ενεργούς, τους βγάζει από την παθητικότητα, τους κάνει να αναζητούν την αλήθεια, να διαβάζουν δυο φορές τα γεγονότα, να βλέπουν τα πράγματα σε βάθος. Έτσι δε θα έπρεπε να είναι και η πολιτική με κάποια έννοια; Να δημιουργεί αυτή την εγρήγορση. Η πολιτική όμως βλέπετε εξοστρακίστηκε. Η πραγματική τέχνη, έχω την ελπίδα, ότι δεν το πάθει».
Για αυτό λοιπόν υπόκλιση στον Γιώργο Νταλάρα
Για τη στάση ζωής του, τις θέσεις του, τα τραγούδια του, την τέχνη του, την παρηγοριά που μας πρόσφερε δεκαετίες τώρα, την συντροφιά και την κατανόηση που μας έδειξε με την εμφάνιση του στο Mega, ε, ναι, αξίζει βαθιά υπόκλιση στον Γιώργο Νταλάρα και ένα μεγάλο «ευχαριστώ». Δε πειράζει να το πούμε, μην ακολουθώντας τα trend της αγέλης. Να τον έχει ο Θεός καλά…
